Ruta de senderismo E11 - Wandelroute E11

ADVERTENCIA: Debido al brote de la enfermedad contagiosa. COVID-19 (ver pandemia de coronavirus), causado por el virus SARS-CoV-2, también conocido como coronavirus, existen restricciones de viaje en todo el mundo. Por tanto, es de gran importancia seguir los consejos de los organismos oficiales de Bélgica y Países Bajos para ser consultado con frecuencia. Estas restricciones de viaje pueden incluir restricciones de viaje, cierre de hoteles y restaurantes, medidas de cuarentena, poder estar en la calle sin motivo y más, y pueden implementarse con efecto inmediato. Por supuesto, en su propio interés y el de los demás, debe seguir inmediata y estrictamente las instrucciones del gobierno.

E11
Scheveningen (Kurhaus) E9 La haya E9 Países Bajos Alemania Hamelin, E1 Goslar, E6 Potsdam, E10 Polonia frontera Polonia / Lituania

El Europeo ruta a pie E11 se extiende desde Scheveningen (pueblo de pescadores, puerto de carga y balneario de moda en La Haya) hasta la frontera de Polonia y Lituania. El recorrido mide 2593 km. Dado que no hay organizaciones de senderismo en Lituania, Letonia, Bielorrusia y Rusia que participen en la Asociación Europea de Senderismo, por el momento no es posible extender la ruta en dirección este o norte.

Las rutas de senderismo europeas están trazadas y gestionadas por la Asociación Europea de Caminatas, en la que las organizaciones de senderismo holandesas cuentan con el apoyo de la Fundación. red para caminar (anteriormente Wandelplatform-LAW) están representados. Además del E11, el E9 y el E3 también se ejecutan de oeste a este a través de Alemania y Polonia. El E11 atraviesa principalmente áreas forestales en terrenos planos o con pendientes suaves. Cualquiera que prefiera paisajes abiertos, pólderes, costas y grandes puertos marítimos está mejor con el E9 que, procedentes de Portugal, Francia y Bélgica, a lo largo de la costa del Mar del Norte holandés, la costa del Mar de Wadden holandés y de Baja Sajonia y las costas del Mar Báltico de Mecklemburgo y Polonia hasta el enclave ruso Kaliningrado (Koningsbergen) corre. Para el excursionista de montaña, el E3 desde Luxemburgo sobre las montañas medias-altas de Alemania y el sur de Polonia hasta los Cárpatos, una mejor alternativa.

Información

Personaje

Gran parte de la E11 atraviesa bosques, incluso cuando el área forestal forma una franja estrecha dentro de un área que de otro modo no estaría forestada. Esto ya se aplica a los primeros 20 kilómetros de la ruta, que atraviesan el famoso cinturón de parques de la ciudad de La Haya y las propiedades reales ("De Horsten") en Wassenaar. Estos parques marcaron de inmediato la pauta de la variedad de bosques caducifolios y de coníferas que se encuentran en el camino a Lituania. También se atraviesan los bosques de Utrechtse Heuvelrug, Veluwe y Twente, así como pequeñas y grandes áreas forestales en la zona fronteriza de los estados federales alemanes. Baja sajonia (Baja Sajonia) y Norte de Rhine-Westphalia (Norte de Rhine-Westphalia). Después de la Harz irrumpe en una parte relativamente abierta de la ruta, que sólo está cerrada por los bosques de Berlina. Polonia está cubierta en un 70% por bosques, por lo que no es de extrañar que también aquí la ruta discurra principalmente por zonas boscosas.

Esto no altera el hecho de que el caminante también se encontrará con otros paisajes, que son característicos de la llanura del norte de Europa, incluidos muchos pantanos, estanques y lagos en el oeste de los Países Bajos, cerca de Berlín y diseminados por Polonia. Ocasionalmente, el recorrido lo lleva a lo largo de un río durante algún tiempo, por ejemplo, entre Dessau y Coswig, cerca de Berlín, antes de Frankfurt (Oder) y cerca de Pozna. En los humedales, pero también en la antigua RDA y en las proximidades de Pozna, la ruta transcurre por extensos prados y otros paisajes culturales. Los centros de ciudades antiguas como Leiden, Amersfoort, Deventer, Goslar, Bad Harzburg, Potsdam, Frankfurt (Oder), Gniezno, Toruń y Olsztyn no se evitan y la ruta incluso atraviesa La Haya, Osnabrück, Berlín y Pozna.

La ruta nunca llega muy alta. Con 514 metros en el Weserbergland se alcanza el techo de la ruta. Aunque el Harz tiene picos por encima de los 1000 metros, el E11 corre a lo largo de los flancos y no por encima. Esto no altera el hecho de que esto puede conducir a paisajes emocionantes aquí, como el Valle de Bode cerca de Hexentanzplatz. Al este del Harz, el Petersberg es la última montaña reconocible como tal. Después de eso, el paisaje es principalmente de pendiente suave. En algunas morrenas de Alemania y Polonia, todavía se alcanzan alturas de hasta 200 metros, pero apenas se elevan por encima del medio ambiente aquí, que ya está a unos 100 metros sobre el nivel del mar.

Historia

Un kiepkerl vende sus bienes a una mujer holandesa.

En cierto sentido, la E11 es, con mucho, la ruta europea de larga distancia más antigua. Hace miles de años, comerciantes, aventureros, soldados y refugiados caminaron o cabalgaron (a caballo) sobre las morrenas que la penúltima Edad de Hielo había formado a lo largo de la actual Alemania y Polonia. Su altura relativa los convirtió en una mejor alternativa para el avance que las áreas bajas y pantanosas a ambos lados de las crestas, que se cruzaban y son cruzadas por ríos que corren hacia el norte o el sur. Cuando, después de la Edad Media, el comercio europeo comenzó a aumentar con fuerza, las alargadas cordilleras de arena se volvieron muy concurridas y se tomaron las primeras medidas de tráfico. Se construyó (o designó) una red de carreteras especial, la Hessenwegen, para los carros anchos y pesados ​​de los comerciantes de Hessen. Mientras tanto, vendedores ambulantes, tödden, segadores de hanneke, holandeses, kiepkeerls y otros caminaban de un lado a otro en busca de alguna ganancia entre Alemania y los Países Bajos. Esto ha dado lugar a grandes empresas minoristas holandesas como Vroom & Dreesmann, C&A y Peek & Cloppenburg; los dos últimos están ahora activos a gran escala en la madre patria Alemania.

La aparición de la E11 como ruta a pie de turismo deportivo tiene mucho que ver con el Wiehengebirge. En 1974 se estableció la cooperación entre Wiehengebirgsverband en Osnabrück y "Wiehengebirge Wandelaars 1970", un círculo de amigos de excursionistas individuales en Veluwe y Overijssel. Hicieron una conexión con el Töddenweg a través de Oldenzaal a Deventer y lo rebautizaron como "Handelsweg". En 1980 se hizo una extensión adicional a Amersfoort. La ruta peatonal internacional que se puede ver como el predecesor inmediato de la actual E11 es Fernwanderweg Harz - Niederlande (ver también: Christian Roeder - Fernwanderweg Harz - Niederlande; von Bad Harzburg nach Haarlem ( 1980) Edición Compass. ISBN 3-8134-0099-9 ). Esta ruta de aproximadamente 700 km de largo también se estableció en 1980.

La caída del Muro de Berlín y el Telón de Acero en 1989 y la unión de Alemania Occidental y Oriental en 1990 impulsaron la necesidad de extender la E11 hacia el este. En Alemania, esto se refería principalmente a la integración de los nuevos Länder en la República Federal ya existente. A nivel europeo, el deseo de integración transfronteriza llevó a soñar despierto con ampliar la ruta a Moscú. En cualquier caso, Fernwanderweg Harz - Niederlande se convirtió en una ruta de senderismo europea en la década de 1990. La organización turística polaca PTTK trazó una ruta a través de Polonia a Lituania, principalmente utilizando partes de rutas de senderismo locales y regionales ya existentes.

Ahora que la ruta se había convertido en un recorrido de más de 2000 kilómetros, el NWB introdujo la parte holandesa en la red de Wandelplatform-LAW. Debido a que ya no era posible encontrar una ruta atractiva en la zona altamente urbanizada entre Haarlem y Uitgeest, el punto de partida se trasladó a La Haya.

Preparar

La seguridad

Una garrapata es más pequeña que la cabeza de un fósforo

La E11 es una ruta a pie muy segura. El mayor peligro reside en un pequeño animal casi invisible: la garrapata. Las garrapatas pueden (en diversos grados; en algunas regiones, casi el 100% de las garrapatas están infectadas) ser portadoras de dos parásitos potencialmente mortales. La enfermedad de Lyme, que se transmite por picaduras de garrapatas, ocurre en toda la región E11. No puede vacunarse contra esta enfermedad, pero debe revisarse todas las noches para detectar la presencia de garrapatas. Una vez infectado, es necesario un tratamiento con antibióticos. El otro parásito de la garrapata ocurre desde el Harz hasta la frontera con Lituania y causa la enfermedad FSME, una forma de meningitis o encefalocitis. Esta enfermedad no se puede controlar con medicamentos; por lo tanto, se debe vacunar con tres inyecciones antes de viajar al área donde se encuentra el parásito. Otros peligros a lo largo de la ruta son menores: los jabalíes y otros animales de caza mayor son generalmente tímidos. La rabia (rabia) se presenta entre los animales del bosque, pero es poco común. Aquellos que estén en buena forma y tengan cierto sentido de la orientación encontrarán un lugar para dormir después de un máximo de 35 km (la acampada salvaje es posible en casi todas partes). No hay indicios de alta delincuencia a lo largo de la E11.

Llegar

El E11 serpentea en gran parte a lo largo de la línea ferroviaria Amsterdam-Moscú. La ruta a pie se bifurca desde Poznan, pero incluso entonces el tren permanece cerca. El tren nocturno de Ámsterdam es la conexión más eficaz al centro de Polonia. Cada vez hay más planificadores de viajes disponibles, no solo para el tren, sino también de manera integral.

Planificadores de viajes para transporte público:

• Trenes: Planificador de trenes en holandés para toda Europa;
• Países Bajos: Opentripplanner;
• Alemania: en Alemania todo el transporte público (tren, tranvía, metro, autobús, transbordadores) incluido en el idioma holandés planificador de viajes;
• Polonia: Planificador de viajes en inglés para transporte regional en tren y autobús.
• Polonia: planificador de viajes (también en inglés) para el transporte urbano en las ciudades más grandes.

Ruta

Direcciones

¿A Inglaterra? Al menos no a través del muelle de Scheveningen.

Partes de la ruta se pueden encontrar en senderos señalizados.

Inglaterra

El actual punto de partida de la E11 en el puerto de Scheveningen plantea la cuestión de una ampliación en Inglaterra. Scheveningen tiene una conexión de ferry de carga con Great Yarmouth, en la que hay espacio para un número limitado de pasajeros a pie. Además, Scheveningen está conectado a través de la ruta costera europea E9 con la cercana Hoek van Holland, conocida por el ferry de pasajeros a Harwich. Es obvio que el E11 continuará en Harwich o Great Yarmouth. Dada la naturaleza de la E11, una ruta Oeste-Este a través de tierras planas y boscosas, que se extiende hasta Land's End a través de los bosques del sur de Inglaterra (Kent, Somerset y Cornwall), o a través de Cambridge y Oxford, es lo más en la línea.

Holanda (355 km)

E11 en los Países Bajos
Scheveningen (Kurhaus) E9 La haya E9 Wassenaar avances Dirigir Leiderdorp Kaag y Braassem Nueva compra rotura Stichtse Vecht De Bilt Amersfoort Backfield Barneveld Hoenderloo Beekbergen IJssel Deventer Holten-Rijssen Wierden Delden Borne puertas Oldenzaal frontera Holanda / Alemania

En los Países Bajos, el E11 solo funciona con * LEY 3 camino de buhonero desde Scheveningen (un balneario y pueblo pesquero de La Haya) pasando por Amersfoort, Deventer y la ciudad fronteriza de Oldenzaal hasta Bad Bentheim en Alemania. De Deventer, el camino comercial (Deventer - Osnabrück) parte de la E11, hasta Bad Bentheim en principio con el mismo rumbo que Marskramerpad, pero son posibles pequeñas diferencias. La ruta se puede seguir desde La Haya hasta Deventer a través de Waymarkedtrails.

camino de buhonero

Probablemente en ningún otro país europeo las rutas de senderismo cambien con tanta frecuencia y de manera tan drástica como en los Países Bajos. Esto puede tener que ver con la densidad de población, el enfoque sistemático de la planificación espacial o quizás la forma en que se organiza la caminata en los Países Bajos. De todos modos, en la última guía del Marskramerpad (edición 2009) el sitio web ya reporta 55 cambios (a diciembre de 2012), uno de los cuales (entre Achterveld y Terschuur) suma 8 kilómetros al recorrido. Si desea recorrer la parte holandesa de la E11, es muy aconsejable que consulte ese sitio web antes de partir (consulte también: http://www.wandelnet.nl/routewassenen-marskramerpad-law-3/meldingen desplácese hasta "Cambios con respecto al rastreo".) Por supuesto, esto también se aplica a la información en la parte posterior de la guía sobre las conexiones de autobús y tren y las opciones de alojamiento.

Desde el punto de partida en Scheveningen, el Marskramerpad marcado en blanco y rojo atraviesa una serie de parques y propiedades en La Haya y Wassenaar, cruza el pueblo de cercanías de Voorschoten y da un paseo por la ciudad por el gran centro antiguo de Leiden (la ciudad vieja más grande centro en los Países Bajos después de Amsterdam). Luego pasa por Leiderdorp y Zoeterwoude-Rijndijk hacia los pólderes del Corazón Verde de Holanda, donde (por ejemplo en Hoogmade, Woubrugge y Rijnsaterwoude las franjas de juncos en las zanjas de drenaje, o los últimos lagos que quedan (en Nieuwveen, Zevenhoven, Noorden, entre otros) a menudo se encuentran especialmente en la frontera con la provincia Utrecht puede encontrarse rodeado por todos lados por agua y caminar sobre una estrecha franja de tierra.

En Breukelen se cruza no sólo el feo canal industrial de Ámsterdam-Rin, sino también el pintoresco Utrechtse Vecht con sus fincas y casas patricias de los siglos XVII y XVIII. Luego siguen nuevamente las áreas de turba, hasta que se alcanza una tierra más alta en Maartensdijk: la Utrechtse Heuvelrug. Aquí, la E11 busca los bosques alrededor de Soest para llegar a la ciudad de Amersfoort a través del Amersfoortse Berg. Aquí también un paseo por el casco antiguo, que, sin embargo, podría haber sido un poco más extenso para hacer justicia a Amersfoort.

Después de que Amersfoort sigue el Valle de Gelderland donde la E11 pasa a través de pequeños matorrales de bosque, como en Leusden, Stoutenburg, Stoutenburg Noord, Achterveld y Terschuur, y luego en la aldea de Appel del municipio de Nijkerk, la extensa área forestal del Veluwe para abastecerse. Stroe, Kootwijk, Hoenderloo y Beekbergen se encuentran como pequeños oasis en este bosque, que por cierto estaba completamente desnudo en 1700 y desde entonces ha sido moldeado por los forestales. Después de Beekbergen, comienza el paisaje abierto del valle de IJssel, pero la E11 también logra encontrar las escasas parcelas de bosque aquí, por ejemplo en Klarenbeek y Wilp. Aquí se pierde la oportunidad de cruzar el IJsseldijk aquí.

La Basílica de San Plechelmo en Oldenzaal

Al otro lado del IJssel se encuentra el centro histórico de la ciudad de Deventer, al que se puede llegar en ferry. Después del hermoso centro sigue un largo viaje a través de los suburbios hasta el variado paisaje de Salland es alcanzado. El Holterberg se eleva como un área de bosque continuo y también es la frontera con Twente. A través de la ciudad de Rijssen y la finca Twickel cerca de Delden, se llega a la antigua capital de Twente, Oldenzaal, que solía ser el punto final (en realidad, el punto de partida) del Marskramerpad. Ahora el tramo E11 hasta la frontera alemana y Bad Bentheim también está incluido en el Marskramerpad. Debido a los últimos 13 kilómetros alemanes, el Marskramerpad es un poco más largo que la parte holandesa del E11: 368 KM.

Consulte también: Plataforma de senderismo - Marskramerpad (2009), Guía de direcciones bidireccionales y Mapas detallados 1: 25000. ISBN 978-90-71068-78-2

camino comercial

Bajo el nombre "Handelsweg" se explotan comercialmente dos tramos sucesivos de la E11, que juntos cubren exactamente el territorio de la EUREGIO, desde Deventer hasta Osnabrück. De Deventer a Oldenzaal, el Handelsweg es similar a una versión anterior del Marskramerpad; de Oldenzaal a Bad Bentheim en el antiguo curso del Töddenweg allí, y de Bad Bentheim a Osnabrück en la ruta todavía válida del Töddenweg (ver más abajo). La longitud total es de 229 km. Los arreglos con el alojamiento y el transporte de equipaje se pueden reservar a través de la Fundación ECC. La hermosa guía ahora ha sido reemplazada por un conjunto de tres mapas que se pueden descargar o pedir a través de www.Handelsweg.com.

ver también: http://www.Handelsweg.com. Sitio web con mapas descargables de la ruta Deventer - Bad Bentheim - Osnabrück de la E11. También es posible reservar pernoctaciones y transporte de equipaje en esta ruta.

Alemania (996 km)

E11 en Alemania

frontera Holanda / Alemania Gildehaus Bad Bentheim Suddendorf Rheine dreierwalde hopsten Mediciones Westercappeln Wersen Osnabrück Montañas de Wiehen Ostercappeln Wehrendorferberg Barkhausen Porta Westfalica Suntelturm, E1 Hamelin, E1 alfeld Bad Gandersheim Goslar, E6 Bad Harzburg Wernigerode Eisleben Halle Elba coswig Bad Belzig Potsdam, E10 Berlina Juerga Markische Schweiz Fráncfort (Oder) Oder, frontera Alemania / Polonia

La parte alemana de la E11 incluye algunas rutas de senderismo regionales, un último vestigio de la antigua Fernwanderweg Harz - Niederlande, así como una extensión de nuevo diseño después de la caída del Muro de Berlín y el Telón de Acero a través de Berlín hasta Frankfurt (Oder). El marcado no es el mismo en todas partes y predominan las denominaciones regionales. Pero de vez en cuando se recuerda a uno que está caminando por la E11. La ruta ofrece una bonita imagen del paisaje del norte de Alemania y las crestas bajas (presas) en él, aunque sin las peculiaridades de las regiones costeras.

Con la excepción de Töddenweg (Handelsweg), debe confiar en los textos alemanes para las direcciones de la E11 en Alemania. Los mapas topográficos que no requieran conocimientos de alemán se pueden adquirir en tiendas especializadas en senderismo y mapas y en las organizaciones que gestionan la ruta. También son muy prácticos los atlas 1: 200 000 de Falk y ADAC, que muestran toda Alemania y muestran el curso de las rutas de larga distancia de Europa de manera notablemente correcta.

En general, las personas en Alemania podrán arreglárselas con algunos conocimientos de inglés o un dialecto del este de Holanda (sajón, que en Alemania se llama Niedersächsisch o Niederdeutsch, o simplemente Platt). Sin embargo, un buen conocimiento del inglés está menos extendido en Alemania que en los Países Bajos.

Töddenweg y Wittekindsweg (218 km)

las torres Kaiser-Wilhelm-Denkmal en lo alto de Porta Westfalica

Los primeros 13 kilómetros de la frontera alemana pertenecen hoy a Marskramerpad, pero solían formar parte de Töddenweg. Esto ahora comienza en Bad Bentheim y se ejecuta a través de Schüttorf, Rheine, Dreierwalde, Ostenwalde, Hopsten, Recke, Mettingen y Westerkappeln hasta Osnabrück (útil aquí: un conjunto de tres mapas, que se pueden descargar o pedir a través de Handelsweg.com. El alojamiento y el transporte de equipaje también se pueden reservar a través del sitio web). En su forma actual, es decir, desde Bad Bentheim hasta la estación central de Osnabrück, el Töddenweg tiene una longitud de 110 km. Está marcado con una T mayúscula blanca sobre un cuadrado negro.

El Wittekindsweg forma la continuación y atraviesa el Wiehengebirge, desde Osnabrück vía Rulle, Mühlenort en Engter, Vehrte, Ostercappeln, Wehrendorf, Barkhausen, Oberbauerschaft y Bergkirchen hasta Porta Westfalica. Justo antes del espectacular descenso hasta la meta, se pasa por el monumental edificio en honor al emperador Wilhelm I, que también es claramente visible desde el tren o desde la carretera. Tiene más de 95 km de largo y debe su nombre a Widukind o Wittekind, el primer duque de Sajonia y comandante del ejército en la época de Carlomagno. La ruta está marcada desde Osnabrück hasta la aldea de Mühlenort debajo de Engter con la cruz blanca habitual sobre un fondo negro en Alemania Occidental, luego con las franjas blancas y rojas que son comunes en los Países Bajos y Bélgica. El Wittekindsweg se dibuja desde Osnabrück hasta Wittekindsberg (al sur de Minden) en el mapa 750 de Kompass.

Tanto el Töddenweg como el Wittekindsweg están gestionados por Wiehengebirgsverband Weser-Ems. Mediante el sitio web Se pueden solicitar mapas topográficos y una guía con mapas e indicaciones en alemán.

este de Baja Sajonia y Harz (186 km)

Hasta ahora, el E11 corría en la zona fronteriza de los estados federales de Baja Sajonia y Renania del Norte-Westfalia, después de Porta Westfalica permanecerá permanentemente en Baja Sajonia durante mucho tiempo. Primero sigue una tercera ruta de senderismo regional, el Wesergebirgsweg. Se sigue a lo largo de 50 km sobre la cresta de las montañas Weser hasta el centro de la pintoresca pero comercial ciudad de Hamelín. La E11 a veces pasa por impresionantes formaciones rocosas y aquí alcanza una altura de 440 m en el Hohe Egge, un pico del Süntelberg.

Poco antes de Hamelín, la ruta de senderismo europea E1 se une a la E11. El descenso conjunto a Hamelín (aquí la E1 va en la otra dirección) toma la E11 en la llanura abierta a lo largo de los ríos Weser y Hamel, hasta que se llega a la siguiente morrena, la Ith, justo antes de Coppenbrügge. Esto también se sigue a lo largo de la cresta, con el resultado de que el caminante tiene pocas oportunidades de hacer compras durante días. Pasa Eschershausen con una amplia curva hasta el antiguo Alfeld y sobre Helleberg hasta Bad Gandersheim y Seesen.

Hotel Kaiserworth, uno de los edificios más antiguos de Goslar

En Seesen, el Harz alcanza. Majestuosos picos de más de 1000 metros (el famoso Brocken solo alcanza los 1141 m) flanquean ahora la ruta de la derecha, que, sin embargo, después de algunos picos de alrededor de 500 m (Hohenstein, Grosser Baltenberg) se adhiere a las tierras bajas y visita algunos lugares conocidos. ciudades históricas: Goslar, Ocre y Bad Harzburg. Justo al sur de Eckertal, 136 km después de Hamelin, la frontera con el estado federal se convierte en Sajonia-Anhalt llegó a la antigua frontera germano-alemana. El río Ecker forma la frontera justo debajo del Brocken.

Se puede encontrar información detallada sobre esta parte de la ruta en alemán en Der E11 a través de Norddeutsche Mittelgebirge, que va desde Porta Westfalica a Halle (véase también: Der E 11 durch das norddeutsche Mittelgebirge (2010); fernwege.de; ISBN 978-3-937304-80-9 (340 km); Descripción E11 desde Porta Westfalica an der Weser hasta Halle an der Saale. (la) , ver también Fernwege.de (la) ). La ruta también está marcada en mapas de senderismo de la zona, tanto en publicaciones locales y regionales como en los mapas de Kompass (450 para todo el tramo Seesen - Lutherstadt Eisleben, o 451 para el tramo hasta Bad Harzburg). Esta parte del E11 siempre se indica en el campo con una cruz blanca sobre fondo negro (a veces solo una cruz blanca o negra). Cuando es posible que haya confusión con otras rutas, a veces se agrega la letra N; que representa la antigua ruta "Niederlande-Harz-Weg". Sin embargo, la designación "X11" que se encuentra ocasionalmente se refiere a otra ruta que se cruza con la E11 aquí y allá. En Goslar, el Ruta europea de senderismo E6 cruzado.

Harz y Sajonia-Anhalt (244 km)

En la década de 1990, Harzklub hizo un esfuerzo por extender la E11 hacia el este. Esto ha resultado en una ruta completamente nueva a través del estado. Sajonia-Anhalt resultó. Solo en el Harz se pueden utilizar las rutas de senderismo locales existentes. Por Ilsenburg, Wernigerode, Thale y Gernrode continúa por los flancos de la cordillera, hasta que finalmente comienza un paso por el macizo en Ballenstedt. A través de Pansfelde y Wippra se llega al lado sur del Harz y pronto a Eisleben, el lugar de nacimiento de Martín Lutero. Hasta aquí puede utilizar el mapa 450 de Kompass, o el mapa 452 (Bad Harzburg - Thale) y 453 (Thale - Lutherstadt Eisleben).

Alrededor de Eisleben, los bosques y las montañas definitivamente han terminado: aquí la minería y la agricultura dominan hasta que la E11 cerca de Höhnstedt ingresa al "Parque Natural del Bajo Saale". A través de Schochwitz y Dölau se llega a Halle. Lo que es especial es que esta gran ciudad salió casi intacta de la Segunda Guerra Mundial y, por lo tanto, ofrece una rara buena imagen de los estilos arquitectónicos que fueron sucesivamente populares en Alemania. La ruta está dibujada en el mapa Kompass 457 y en parte en publicaciones de mapas locales.

Aparte de la subida a la solitaria colina de Petersberg, la E11 después de Halle discurre de nuevo por terrenos abiertos y planos, antiguas haciendas prusianas que fueron utilizadas por grandes empresas agrícolas en la RDA. A menudo, una sola empresa empleaba a un pueblo entero. Desde la reunificación de las dos Alemanias, muchos de estos pueblos han tenido grandes dificultades para dar un nuevo rumbo a sus economías. A veces, esto es posible con la ayuda de agricultores holandeses que están construyendo un nuevo futuro aquí después de tener que sacrificar sus tierras en los Países Bajos para la expansión urbana. Las empresas internacionales también ven buenas oportunidades aquí y allá en el alto desempleo y establecen empresas de producción y centros de distribución aquí.

el ayuntamiento medieval de la ciudad de Dessau (foto: Andreas Praefcke

Via Görzig y Quellendorf se dirige a Mosigkauer Heide, que es la puerta de entrada a la ciudad de Dessau, conocida por los amantes de la arquitectura y el arte como la ciudad donde se encontraba la escuela de arte Bauhaus durante su mayor apogeo. La ruta se puede encontrar en el mapa Kompass 458. Después de Dessau y el suburbio de Naundorf, sigue un emocionante paseo a través de la Reserva de la Biosfera del Elba Medio, a través de Vockerode y Wörlitz hasta Coswig. En Coswig, esto da paso a los bosques. La frontera con el estado federal de Brandeburgo se encuentra entre Senst y Groß Marzehns. Esta parte de la ruta se puede encontrar con el mapa Kompass 456 o 747.

Hasta Halle an der Saale, el sitio web en alemán Fernwege.de ofrece buena información sobre el curso de la ruta; También se puede solicitar una guía de senderismo con una descripción de la ruta (en alemán) a través de este sitio web, así como un conjunto de mapas que en conjunto cubren completamente la ruta en Sajonia-Anhalt. Al igual que en el Harz, la ruta se indica aquí en el campo con una cruz diagonal (negra sobre fondo blanco o blanca sin fondo). No hay descripción entre Halle an der Saale y Coswig, pero hay material cartográfico y, en parte, también marcas; el E11 está claramente marcado en los atlas 1: 200.000 de Falk y ADAC. No hay ninguna marca entre Petersberg y Mosigkauer Heide (al oeste de Dessau). Desde Coswig, la ruta se describe en "Wanderungen durch Brandenburg" (ver más abajo). En Quellendorf, cerca de Coswig, comienza la marca habitual de Europa Central, una franja azul horizontal sobre un cuadrado blanco.

Brandeburgo y Berlín (348 km)

Señalización E11 en Hagelberg, el punto más alto de Fläming.

La E11 cruza los estados federales de Brandeburgo y Berlín, sinuoso en dirección oeste-este. La ruta se describe en alemán en Europäische Fernwanderwegen E 11 en Brandeburgo y Berlín, que va desde Coswig a través de Potsdam y Berlín hasta Frankfurt an der Oder (ver también: (la) Wanderungen durch Brandenburg, Unterwegs auf den Europäischen Fernwanderwegen E10 y E11, Trescher Verlag. Descripción de E10 y E11 en el estado de Brandeburgo (2003). ISBN 978-3-89794-033-8 ). Se puede encontrar una lista con 150 direcciones donde puede pasar la noche en el idioma alemán "Übernachtungsverzeichnis zum europäischen Fernwanderweg E11 en Brandeburgo" (ver también: (la) bernachtungsverzeichnis zum europäischen Fernwanderweg E11 en Brandeburgo, ISBN 978-3-937304-41-0 ). El sitio web Fernwege.de también ofrece una descripción en alemán, aunque demasiado breve para encontrar la ruta sin mapas detallados.

La marca en el terreno es casi siempre la franja horizontal habitual en un cuadrado blanco en Europa Central, pero el color varía: a azul Luisium, luego rojo a Wörlitz, luego azul nuevamente a Klein Glienicke, luego amarillo en el antiguo Berlín Occidental. X. Donde la E11 en Friedrichshafen se une a la antigua área de la RDA, la marca amarilla de Europa Central toma el relevo, seguida por la roja desde Erpetal a Neuhardenberg y finalmente azul nuevamente a Frankfurt (Oder).

Hasta Belzig, domina el paisaje árido, marcado por la agricultura prusiana a gran escala y más tarde comunista. Después de la pintoresca Belzig, la ruta atraviesa los antiguos bosques de caza de la nobleza prusiana. Unos 20 kilómetros antes de Potsdam se llega al primero de una serie de lagos que flanquean la ruta hacia Berlín. Antes de Potsdam, los bancos fueron absorbidos por numerosos centros turísticos desde la época de la RDA; muchos de estos están ahora sin usar; algunos ofrecen refugio al caminante que pasa. Esta parte de la E11 está en los mapas 747 y 745 de Kompass. En la estación central de Potsdam, la E11 se cruza con E10.

A mitad de camino, en Potsdam, la E11 cruza la E10

A Potsdam le sigue un largo paseo por Berlín, que es mucho más que un simple paseo por la ciudad. En la frontera de Potsdam y Berlín, la ruta ofrece una emocionante parte de la historia: el curso errático de la frontera entre "Este" (Potsdam) y "Oeste" (Berlín) y la ubicación de tres pequeños enclaves de Berlín Occidental dentro del territorio de Potsdam llevaron a que ambos campos apostaron un gran número de espías en Klein Glienicke en Wannsee. También se excavaron algunos túneles de escape con éxito. Ahora se trata principalmente de una transición romántica de la cerrada ciudad de funcionarios públicos de Potsdam (capital del estado federal de Brandeburgo) a la extensa área de recreación de Berlín Occidental. Directamente a través del bosque se llega al Estadio Olímpico, que sirve como puerta de entrada a la zona urbanizada de Berlín.^[1] Se recomienda traer un mapa de Berlín.

Charlottenburg, el primer distrito de la ciudad en cruzar la ruta, es interesante por su palacio, muchos museos y otros edificios característicos. Cualquiera que quiera seguir la E11 estrictamente después se verá obligado a caminar por el Spree y el Landwehrkanal hasta el distrito de la ciudad vieja de Köpenick. Por supuesto, es más interesante ir al corazón de Berlín por la Straße des 17. Juni, conocida por Love Parades, el edificio del Reichstag (una vez incendiado por el holandés Marinus van der Lubbe), la Puerta de Brandenburgo y el famoso callejón Unter den Linden. y vuelva a tomar el Spree cerca de la Isla de los Museos y Alexanderplatz.

Por el momento, la E11 sigue la orilla sur del Spree, primero a través de un vecindario con muchos edificios en ruinas y luego a través de algunos parques. Al final del Plänterwald, un ferry proporciona el cruce a una vasta área con parcelas. La E11 sale del área de la ciudad de Berlín por Köpenick y Friedrichshagen. Luego sigue una de las partes más hermosas de la E11, el paseo por Erpe o Neuenhagener Mühlenfließ. Continúa por Neuenhagen y Märkische Schweiz hasta Gusow cerca de Seelow. Aquí, dos variantes ofrecen la continuación a Frankfurt.^[2] De westelijke variant loopt door de bossen van de Lebuser Heuvelrug naar Jacobsdorf; de oostelijke variant volgt vanaf Reitwein de rivier de Oder.

Polen (1242 km)

E11 in Polen
Oder, grens Duitsland/Polen Słubice Międzychód Wronki Poznań Gniezno Mogilno Strzelno Inowrocław Wisła Toruń Brodnica (stad) Brodnica]] Olsztyn Gołdap Ogrodniki grens Polen/Litouwen

In Polen loopt de E11 verder in oostelijke, later noordoostelijke richting, via Międzychód, Poznań, Toruń en Olsztyn naar Ogrodniki aan de Litouwse grens, niet ver van het drielandenpunt met Wit-Rusland.

Pools bos

Polen is een uitermate bosrijk land; 30 % van het oppervlak is bos.^[3] De route loopt dan ook meestal door bossen, die echter uiteenlopen van schamel productiebos voor de mijnen tot verwilderd loofbos met een grote variëteit aan flora en (avi)fauna (70 % van de Poolse bossen bestaan uit naaldbomen). Bovendien leggen de vele meren en vennen langs de route eigen accenten in het landschap. Enkele mooie en historisch interessante steden worden aangedaan of op korte afstand gepasseerd, zoals Międzyrzecz, Poznań, Gniezno, Toruń en Olsztyn. Naarmate men verder van de grote steden en de spoorlijnen verwijderd is, worden de mogelijkheden om te overnachten zonder tent en het openbaar vervoer schaars tot zeer schaars. De wandelaar moet rekening houden met dagetappes van 25 tot 35 kilometer.

In Polen zijn geen nationale of regionale wandelroutes in de E11 opgenomen. De E11 springt steeds van de ene op de andere lokale of regionale wandelroute om deze na een betrekkelijk korte afstand weer te verlaten. Daardoor wisselt de markering in het veld herhaaldelijk van kleur (wel wordt steeds het Midden-Europese Markeringssysteem gevolgd; een gekleurde horizontale balk op een wit vierkant veld). De markering is steeds die van de route die men ter plaatse volgt; de E11 wordt bijna nergens als zodanig aangeduid. Na Strzelno loopt de E11 vaak samen met de Jacobsweg, die met gele schelpen op blauwe achtergrond is gemarkeerd.

Het precieze verloop van de E11 in Polen is te ontlenen aan vier moeilijk toegankelijke bronnen:

1. Hans Jürgen Gorges: "Auf Tour in Europa; Das Handbuch für die Europäischen Fernwanderwege", uitg. Kompass i.s.m. de Europese Wandel-Federatie, 1999/2000 en 2002, ISBN 3-8134-0338-6 (volledig uitverkocht, ook tweedehands). Dit is een (verouderende) opsomming in lijstvorm van de plaatsen waarlangs de elf Europese Wandelroutes lopen, alsmede details van de markering, aan de hand waarvan men de route kan terugvinden op:

2. Oddział Topograficny Sztabu Gen.WP: Mapa Topograficzna Polski §, waarbij voor § het nummer van de betreffende kaart moet worden ingevuld. Deze en meer gedetailleerde kaarten kunnen - ook vanuit Nederland en België - worden besteld bij de gespecialiseerde kaartenhandel www.Grupa18.pl in Poznań.^[4]

3. Latere wijzigingen in de route kunnen (in de Poolse taal) worden gevonden op het kantoor van de PTTK, de Poolse pendant van de ANWB, alsmede

4. op het kantoor van de Europese Wandel-Federatie te Praag.

Aan de hand van deze bronnen en eigen ervaring is de onderstaande route zo goed mogelijk gereconstrueerd. Bij plaatsen met logiesmogelijkheden is de afstand vanaf het begin van de etappe aangegeven.

Oderbrug - Międzyrzecz (141 km)

Kaarten: N-33-125/126 en N-33-127/128. Aanduidingen als "geel" en "groen" geven de markering in het veld aan. Op kaart N-33-125/126 Op de is de E11 niet aangegeven; op kaart N-33-127/128 is de E11 vanaf Trebów aangegeven.

het klooster Paradyz in Goscikowo (foto: Merlin)

Vanaf de Oderbrug begint direct de gele markering.Na twee kilometer over de Oder dijk gaat het linksaf naar het kleine dorpje Drzecin. Van Kursko tot Bodowice maakt de E11 een grote lus rondom de stad Międzyrzecz die busverbindingen heeft met diverse dorpen op de route en treinverbindingen met Poznań en Duitsland. Op deze lus liggen Kęszyca Leśna met een voormalig kazernecomplex van het Rode Leger (waar men kan logeren in de villa van de officieren), Kęszyca waar een voormalig Duits kazemattensysteem uit de jaren 1920 bezocht kan worden (hier doet zich de unieke gelegenheid voor een deel van de E11 ondergronds af te leggen tegenwoordig natuurreservaat voo vleermuizen niet te bezoeken), en Gościkowo Paradyż, waar het gelijknamige klooster in renaissancestijl wandelaars gastvrij opneemt, mits zij zich voegen naar het kloosterleven. Hier begint ook de groene markering die naar Bobowicko en verder voert. Międzyrzecz is een levendig stadje met streekmuseum.

Overnachtingsmogelijkheden in Stubice,Rzepin (4 km van de route) Osno Lubuskie, Radachow, Lubniewice, Blednew ( 2 km van de route), Kursko, Keszyca Lerna, Jordananowo ( in Nw. Dworek), Szumiaca en Mydzyrezecz.

Oderbrug tussen Frankfurt (Oder)]] en Słubice - centrum Słubice - Drzecin - Stare Biskupice - Sułów - Drzeńsko - Lubiechnia Wielka - Lubiechnia Mała - Ośno Lubuskie (34 km) - Trzebów - Jarnatów - Lubniewice (67 km) - Osiecko - Bledzew (78 km) - Chycina - Gorzyca - Kursko (93 km) - Kęszyca Leśna (100 km) - Kęszyca - Rez. Nietoperek - tussen Kaława en Wysoka - Gościkowo Paradyż (112 km) (groen) - Szumiąca - Bobowicko (141 km).

Międzyrzecz - Poznań-Kiekrz (133 km)

Kaarten: N-33-127/128, N-33-129/130 en N-33-117/118. Op deze kaarten staat de E11 niet vermeld, maar de routes waarlangs hij loopt, zijn in de regel wel in kleur weergegeven. De route loopt veelal door bossen, hier en daar zijn de paden niet onderhouden en overwoekerd. Het deel tussen Szamotuły en Poznań-Kiekrz is niet gemarkeerd.

Wie voor de eerste overnachting Międzychód te ver vindt, kan in Villa Toscania overnachten, een eenzaam hotel tussen Nowe Gorzycko en Stare Gorzycko. Het dubbelstadje Międzychód-Bielsko biedt veel gelegenheid om te winkelen (mode, antiquiteiten, kunst). Hierna loopt de route lange tijd door voormalig grensgebied: in 1919 lagen hier de Duitse en Poolse fronten; op tableaus is de geschiedenis (in het Pools) weergegeven. Na Słopanowo maakt het bos plaats voor open landschap. In het dorp Kiekrz wordt de stad Poznań bereikt. In het centrum van Poznań is allerhande logies te vinden, waaronder hostels waar veelal Engels wordt gesproken, bijvoorbeeld Frolic Goats, Ulica Wrocławska 16/6.

Bobowicko (groen) - Żółwin - Kuligowo - Stołuń - 1 KM voor Rybakówko (blauw) - Villa Toscania (27 km) - Stare Gorzycko - Słodewy Młyn - Międzychód (33 km) - Bielsko (36 km) - Ławicá - Góra - Sieraków (53 km) - Piaski - Bucharzewo -Bukowar (rood) - Pustelnia - Jezioro Radziszewskie (groen) - Ghojno-Wies (rood) - Chojno-Młyn - Chojno Błota - Mokrz - Wronki (88 km) - Obrzycko]] (99 km) (groen) - Słopanowo - Kobylniki - Twardowo - Szczuczyn - Szamotuły (113 km) (geen markering) - Kepa - Baborówko - Pamiątkowo - Krzyszkowo - - Starzyny - Poznań-Kiekrz (133 km).

Door Poznań (33 km)

Het raadhuis van Poznań.

Kaarten: stadsplattegrond van Poznań.

Tussen Sołacz en Rondo Środka is geen specifieke route voor de E11 aangegeven, maar het ligt voor de hand via de tramhalte Nad Wierzbakiem naar het Rynek Jeżycki te lopen. Daar begint de "Route van Koningen en Keizers",^[5] die in rechte lijn langs bijna alle bezienswaardigheden van Poznań voert en eindigt bij het middeleeuwse kerkje van Sint-Johannes van Jeruzalem. Volgt men de rustige noordzijde van het meer Jezioro Maltańskie^[6] met de miniatuurspoorbaan, dan kan men ter hoogte van de dierentuin de zwart gemarkeerde Cisterciënzer fietsroute vinden, die met vele kronkels en omwegen de stad uit loopt. Net over de stadsgrens, in Gruszczyn, kan men overnachten of de bus terug naar Poznań nemen.

Poznań-Kiekrz (groen) - Golęcin (zwart/blauw) - Sołacz, Nad Wierzbakiem (geen markering) - Rynek Jeżycki - Route van Koningen en Keizers via het Rynek naar Rondo Środka - Krańcowa/Nowe Zoo (zwarte Cisterciënzer fietsroute) - Poznań-Antoninek - Poznań-Zieliniec (33 km).

Poznań-Zieliniec - Gniezno (55 km)

Kaart: N-33-131/132. De E11 is niet op de kaart aangegeven; de Cisterciënzer fietsroute slechts tussen Poznań-Antoninek en Pobiedziska. In werkelijkheid loopt deze fietsroute in Gruszczyń linksaf om twee kilometer verderop te eindigen bij het station van Kobylnica. De E11 gaat evenwel in Gruszczyn rechtdoor langs een andere zwart gemarkeerde fietsroute. Deze loopt door een rommelige mengeling van akkers en industriële bedrijvigheid tot vlak voor de buurtschap Pomo (niet op de kaart vermeld, in de buurt van Promienko, dat wel op de kaart staat). Hier gaat het met een haakse bocht linksaf naar een stenen pilaar die diverse fiets- en wandelroutes aangeeft. Hier gaat het rechts het bos in over een zandweg. Midden in het woud, op een kruising met een wit-groen-wit gemarkeerde wandelroute slaan de E11 en de fietsroute rechts af om de groene route te volgen tot ruim na het oversteken van een asfaltweg alle markering ontbreekt. Hier kan men het beste een wit-blauw-wit gemarkeerde wandelroute volgen in oostelijke richting, totdat blijkt dat deze route ook de groene wandelroute, de zwarte fietsroute en dus de E11 is. Dit alles is niet uit de kaart af te leiden, omdat deze daarvoor te globaal is.

De gecombineerde route slaat op een tweede asfaltweg linksaf om na enige honderden meters als blauwe wandelroute rechts af te slaan. Na een ruime kilometer door het bos (eerst over een pad, daarna "struinend") wordt een stenen pilaar bereikt, die aangeeft dat de groene route hier naar links en de blauwe naar rechts afslaat. Beide routes verliezen zich even later in het struweel zonder enig spoor van markering, zodat er niets anders opzit dan terug te gaan naar de asfaltweg en deze te volgen naar Pobiedziska, waar de E11 teruggevonden kan worden.

Het gedeelte tussen Pobiedziska en Gniezno is zeer slecht gedocumenteerd. Het hier beschreven tracee is uitsluitend ontleend aan een overzichtskaart die is geplaatst op het centrale plein bij de kerk van Trzemeszno.

In Pobiedziska leidt een duidelijk gemarkeerde fietsroute naar het station. Dit is echter alleen een service voor treinreizigers, want de E11 en twee fietsroutes slaan zonder enige aanduiding de weg in die op het centrale plein van Pobiedziska bij de kerk begint (Ulica Gnieźnieńska). Een kilometer verderop steekt de E11, nu zwart gemarkeerd als fietsroute, de spoorbaan over naar het noorden. Via Glówna (de links afslaande fietsroute 12 negeren; rechtuit de niet genummerde fietsroute volgen) gaat het naar Węglewo. Hier tweemaal rechtsaf en even buiten het dorp linksaf een onverharde weg inslaan met spaarzame markering. In Moraczewo (500 meter voor de gevaarlijk drukke autoweg 5) buigen de E11 en de fietsroute linksaf naar Lednogóra, waar blijkt dat men inmiddels ook een wit-rood-wit gemarkeerde wandelroute volgt. Wie deze bij de kerk naar rechts volgt, komt na drie kilometer op een kruispunt met autoweg 5. Recht vooruit is de schreeuwerige neonreclame van een hotel zichtbaar; naar links wijst een bordje richting de jeugdherberg van Dziekanowice en naar rechts geeft een wegwijzer van de rode wandelroute aan dat het nog 22,2 km naar Gniezno is.

De E11 verlaat nu de fietsroute en volgt de komende honderd kilometer de rode wandelroute. Deze is tot Gniezno slecht gemarkeerd, maar daarna goed te vinden. Kort na het kruispunt bij Dziekanowice niet de spoorbaan oversteken, maar evenwijdig met de rails doorlopen tot het station van Fałkowo waar weer markering wordt aangetroffen. De route steekt Fałkowo nu in de volle lengte door. Een laatste rode pijl wijst aan de andere kant van het dorp vertwijfeld in de diepte (althans in september 2011); tussen Fałkowo en Leśniewo heeft de route plaats moeten maken voor de bouwput van een autosnelweg. Hierna is de rode markering met enige moeite te volgen tot Gniezno.

De deuren van de kathedraal in Gniezno geven de oudste geschiedenis van Polen weer (foto: Tomasz Fedor).

Gniezno is in de Middeleeuwen de eerste hoofdstad van Polen geweest, maar is nu een provinciestadje met een aardig historisch centrum en vele interessante kerken. De E11 en de rode route lopen langs de belangrijkste bezienswaardigheden, waaronder de Vallei der Verzoening tussen de beide heuvels waarop Gniezno gebouwd is.

Poznań-Zieliniec (zwart gemarkeerde Cisterciënzer fietsroute) - Gruszczyn (1 km) (zwart gemarkeerde fietsroute) - Uzarzewo - Biskupice - Rez. Jezinowo Dębiniec (groen) - Rez. Drazynek (blauw) - bos bij Kapalice (geen markering) - Pobiedziska (22 km) (zwart gemarkeerde fietsroute) - Glówna - Węglewo - Moraczewo - Lednogóra (rood) - kruispunt bij Dziekanowice (33 km) - Fałkowo - Leśniewo - Pierzyska - Wożniki - Gniezno (55 km).

Gniezno - Toruń (136 km)

Kaarten: N-33-131/132, N-34-121/122, N-34-109/110 en N-34-97/98. De E11 wordt op deze kaarten niet vermeld; de gemarkeerde routes die de E11 volgt, gedeeltelijk wel, namelijk tussen Gniezno en Trzemeszno. Van Trzemeszno tot Strzelno is de route ingetekend op een plaatselijk uitgegeven detailkaart.^[7]

Voor het station van Gniezno geven enkele bordjes afstanden langs wandelroutes aan. Voor Mogilno wordt correct 40 km gegeven, maar de afstand tot Kruszwica wordt zwaar overschat. De E11 verlaat Gniezno over een goed gemarkeerde wandelroute door een modern industrieterrein en enkele nieuwbouwwijkjes te midden van bos. De rode markering leidt de wandelaar zonder problemen door een open landschap van akkers en plukjes bos naar het langgrekte industriedorp Trzemeszno. Bij het station steekt de route de spoorbaan naar het noorden over om via een paar dorpjes Mogilno te bereiken. Er zijn drie dorpjes met de naam Wydartowo; daarvan passeert de route het grootste, een dubbeldorp met Duszno.

het Benedictijner klooster van Mogilno dateert van 1065

In Mogilno sterft de rode markering uit. De route doet het station aan en rondt dan het meer tot een in 1065 gesticht Benedictijnenklooster. Nu verlaat de E11 de stad over een drukke verkeersweg naar het Oosten tot Bystrzyca, neemt dan een binnenweg naar Olsza, om over de lange dorpsstraat van Podgaj, Kawka en Goryszewo Kwieciszewo te bereiken. Vlakbij het plaatselijke motel staat een eenzame rode markering. De rode route en de E11 verlaten Kwieciszewo over een zandweg die ten zuiden van autoweg 15 en min of meer parallel eraan naar het oosten loopt. Tot net in het bos vindt men enige rode markering en bij het verlaten van het bos voor Jeziorki opnieuw. Een zandweg brengt de wandelaar tot in Strzelno (waar het op kaarten aangegeven hotel voorgoed gesloten is).

Ook na Strzelno blijft het zoeken naar sporen van markering en naar de juiste route. Wat helpt, is dat de E11 hier samenloopt met de Camino Polaco, de Jacobsweg naar Compostella in het noordwesten van Spanje. Dat blijft in grote lijnen zo tot het eindpunt van de E11 op de Litouwse grens. Voorlopig kunnen dus ook de gele schelpen op blauwe achtergrond gevonden worden - maar ook daarvan zijn er niet al te veel. Strzelno wordt vanaf de mooie barokke kerk via Starozowo verlaten en daarna gaat het via Ksiaz naar Polanówice. Daar hangen twee verroeste en grotendeels onleesbaar geworden bordjes die nog duidelijk de rode markering en de aanduiding "E11" laten zien - zo'n 200 km na de vorige vermelding van de E11 in het terrein!

Van Polanówice gaat het over een aantrekkelijk bomenlaantje in noordoostelijke richting naar Kruszwica. Kruszwica heeft enkele aantrekkelijke kerken. Vanaf de brug aan de noordzijde loopt een duidelijke blauwe markering tot in het centrum van Inowrocław. De blauwe route eindigt na een rondwandeling door het centrum bij het busstation.

Inowrocław is beroemd om zijn zoutwinning en is een oud kuuroord (foto: Stanisław J. Radziński)

routemarkering op busstation Inowrocław

Bij het station van Inowrocław staat een afbladderende stadsplattegrond waarop een rode route te zien is die in oostelijke richting de stad verlaat. Dat is de E11; op sommige punten in de stad heeft de rode verf nog standgehouden. De route maakt een rare slinger noordwaarts en leidt tot een oorlogsmonument. Iets voor het oorlogsmonument rechts (Błonie), terug naar de weg Jacewska oostwaarts. Bij Bursztynowa rechts, en bij de grote weg weer links. Na enkele honderden meters buigt de grote weg naar rechts en gaat een zandpad door. Dat pad is de route naar Turzany en Balczewo. De st Jacobsroute volgt via de bossen naar Parchanie, vanaf waar de rode route samen met de rode markering oploopt tot vlak voor Gniewkowo. Let op: het pelgrimspad gaat rechtsom naar de stad, de E11 linksom even en westen van een fabriek en langs het station. Hier verschiet de E11 van kleur. Een goed gemarkeerde blauwe wandelroute, versterkt door de gele schelpen van de Jacobsweg en een groene fietsroute, voert door de stad en over de weg naar Cierpice het bos in. Anders dan Gorges meldt, gaat de route sinds 2010 niet meer via Suchatówka.

De E11, tevens Jacobsweg bereikt met een nog ruimere bocht dan de asfaltweg na 16 km bos Cierpice, het eerste van een lint van voorstadjes van Toruń. Beide routes slingeren kruisen het spoor, om vervolgens direct naast het spoor op(!) de spoordijk te lopen - in Nederland is dit ten strengste verboden, hier staat de markering op de elektriciteitsportalen over het spoor.

Markering wandelroute E11 op spoorlijn bij Nieszawka

Vervolgens over verharde wegen tussen verspreide bebouwing tot voorbij Mała Nieszawka. Hier gaat het zonder markering linksaf een betonplatenweg in die na ongeveer een kilometer over de rivierdijk klimt en daarna in de uiterwaarden het oeverpad bereikt. Hier gaan de routes rechtsaf en wordt weer markering aangetroffen die langs ruïnes en tenslotte over de brug naar Toruń leidt.

Gniezno (rood) - Pławnik - Kędzieryn - Nowe Wieś Niechanowska - Krzyżówka - Miaty - Trzemeszno (23 km) - Niewolno - Folusz - Wydartowo-Duszno - Izdby - Gozdawa - Wyrobki - Mogilno (41 km) - Bystrcyza - Olsza - Podgaj - Kawka - Goruszewo - Kwieciszewo (51 km) - Jeziorki - Strzelno (zowel rood als Jacobsweg) - Starozowo - Ksiaz - Polanowice - Lagiewniki - Kruszwica (72 km) (Jacobsweg) - Szarlej - Łojewo (blauw) - Szymborze - Inowrocław (87 km) (rood) - Turczany - Balczewo Parchanie - Wierzbiczany - Gniewkowo (106 km) (blauw) - Cierpice (122 km) - Mała Nieszawka (130 km) - Toruń (136 km).

Toruń - Brodnica (87 km)

Kaarten: N-34-97/98, N-34-109/110 en N-34-99/100. Op deze kaarten wordt de E11 niet vermeld, maar de geel (goed) gemarkeerde route waarvan de E11 gebruik maakt is tussen Toruń en Golub-Dobrzyń en tussen Pólka Duża bij Kupno en Brodnica in paars aangegeven. Op kaart N-34-99/100 wordt tot Pólka Duża (dat niet op de kaart vermeld wordt) een fout tracee aangegeven.^[8]

De E11 en de Jacobsweg doen in het authentieke stadscentrum van Toruń alleen het kantoor van de PTTK aan, om daarna tussen stadsmuur en rivier de stad te mijden. Mooier en praktischer is het om vanaf het PTTK-kantoor dwars door het centrum over de Różana, de Szeroka en de Wielkie Garbary naar het treinstation Toruń-Miasto te lopen en daar de route weer op te pikken. Zo komt men langs de belangrijkste bezienswaardigheden en diverse hotels en hostels.

Buiten de stad passeert de E11 het Fort Sobieskiego, gaat dan schuin rechts het bos in de uiterwaarden van de Wisla in, maar moet zich al na twee kilometer een weg gaan banen door voorstadjes van Toruń, Kaszczorek en Złotoria. Vervolgens wordt een groot bos doorkruist naar Brzozówska.

Meteen na het oversteken van de drukke A10 slaat de E11 schuin links een overwoekerd pad in om via een zandweg Mierzynek te bereiken (de kaart toont nog het vroegere tracee via Szembekowo). Hier loopt men nog in open terrein, maar voorbij Lelitowo begint een lang bostraject, dat alleen wordt onderbroken door het stadje Ciechocin. Daarbij wordt globaal de rivier de Drweca stroomopwaarts gevolgd tot de sfeerrijke dubbelstad Golub-Dobrzyń wordt bereikt. Via een brug over de Drweca bereikt de E11 het oude centrum. De bedoeling is om ca 500m verderop bij een begraafplaats de Drweca weer te kruisen, maar die brug was in 2014 afgesloten wegens verval. Om die reden kan vanaf het centrale plein direct weer de eerste brug rechts genomen worden, om langs de Drweca te vervolgen tot aan de vervallen brug.

Gesloten brug op E11 in Golub Dorzyn

In eerste instantie wordt de rivier opgezocht en, nu mèt markering, gevolgd, maar bij Plonko gaat het rechtsaf naar Szafarnia, een van de dorpen in de regio die met een museum herinnert aan de componist Chopin. De route loopt nu meestal door open akkerland, maar zoekt tussen Płonne en Tomkowo voor korte tijd het bos op.

In Radziki Duże gaat het linksaf over een asfaltweg naar een immense zand- en kiezelafgraving (veel zwaar vrachtverkeer!) om na circa 5 km de brug over de Drweca te bereiken. Meteen over de brug slaat de E11 een bospad in dat linea recta naar Mszano leidt. De route doet het dorp Szabda niet meer aan, maar volgt rechtuit de rivier naar een verre buitenwijk van Szabda. Vier vervelende kilometers langs een drukke autoweg leiden naar de stad Brodnica.

Toruń (geel) - Kaszczorek - Złotoria - Brzozówka (20 km; motel op 1 km in Glogowo, Dobrzejewice) - Mierzynek - Lelitowo - Ciechocin (32 km; logies bij Elgiszewo op 2–4 km) - Dulnik - Antoniewo - Golub-Dobrzyń (44 km) - Białkowo - Szafarnia (53 km) - Płonne - Rodzone - Tomkowo - Kierz Radzikowski - Radziki Duże - Kupno - Pólka Duża - Słoszewy - Mszano - Brodnica (87 km).

Brodnica - Olsztyn (237 km)

Kaarten: N-34-99/100, N-34-87/88, N-34-89/90 en N-34-77/78. Op deze kaarten staat de E11 niet vermeld, maar de onderliggende routes zijn over het algemeen wel ingetekend. Daarbij wordt een gele markering met paars weergegeven. Uitzondering: Tussen Marianowo en Ostrowite ontbreekt de route op de kaart.^[9]

De E11 verlaat Brodnica goed gemarkeerd, maar zonder het oude, verwaarloosde stadscentrum aan te doen. Langs de drukke A15, dan langs een oude spoorbaan en opnieuw langs de A15 gaat het tot over de bruggen bij Tama Brodzka. Hier begint met een scherpe hoek linksaf een lang bostraject dat tot Jezioro Zbiczno goed gemarkeerd is (de Jacobsweg volgt vanaf Bachotek een ander tracee). Daarna loopt de E11 samen met een groen gemarkeerde route tot een asfaltweg wordt bereikt waar alle markering ontbreekt. Hier gaan beide routes rechtsaf, om na een doorsteek tussen twee meren met een bocht naar links het asfalt te verlaten. Hier gaan de gele E11 en de groene route uit elkaar.

De E11 slingert in noordwestelijke richting, kruist bij Leśniczówka Rytebłota de asfaltweg van Zbiczno naar Ciche en verlaat tenslotte bij Górale voor korte tijd het bos. Juist als het dorp wordt bereikt, gaat de E11 met een scherpe hoek terug naar de bossen, via Wonka naar Ostrowite. Nu volgt een gedeelte tussen lintbebouwing tot bij het station van Ostrowite en scherp rechts tussen akkers, maar steeds over asfalt naar Łąkorek.

In Łąkorek slaat de E11 linksaf, maar wie aan slapen toe is, dient hier rechtsaf over de asfaltweg naar Ciche te lopen. Om terug te komen op de E11 kan men uiteraard dezelfde weg terug nemen, maar veel aantrekkelijker is het om in de bossen ten Oosten van Ciche de groen gemarkeerde route op te zoeken die na Bachotek al over enkele kilometers samenliep met de E11. Deze is één groot feest van ongetemde natuur in alle denkbare vormen, na Ciche 8 km lang tot het kruispunt met de E11, 2 km ten Oosten van Łąkorek. Volgt men de groene route van Bachotek tot dit kruispunt (circa 12 km), dan bespaart men zich een 32 km lange en wat saaie lus in de E11.

Vanaf dit kruispunt loopt de E11 naar het Oosten, later Noordoosten. Bij Sluzka verlaat de route het bos om door open land de opmerkelijke kerk van Gryżliny te bereiken. Hier is een nieuw tracee gevonden tot Radomno, waar de Jacobsweg er weer bij komt. Aan de oostkant van een reeks meren lopen beide routes recht naar het Noorden naar Iława.

De routes lopen samen dwars door de moderne stad Iława naar het aan watertoerisme gewijde Szałkowo. Door open land wordt Wiewiórka bereikt en daarna door bos het station van Samborowo. Hier eindigt de gele route; de E11 volgt vanaf het station blauwe markering. In het dorp Samborowo gaat het even rechtsaf, waarna over 9 kilometer een oude spoorbaan wordt gevolgd. Door het strekdorp Pietrzwald worden de bossen rond Wysoka Wies bereikt, waarna het door afwisselend landschap naar Grunwald gaat. Grunwald is vooral bekend als pelgrimsplaats voor Polen en Litouwers die een middeleeuwse veldslag tegen de Ridders van de Duitse Orde willen herdenken. Nog steeds vinden daar jaarlijks ridderspelen plaats.

Na Grunwald beheersen akkers en weilanden het beeld langs de hier en daar overwoekerde E11. Dat verandert radikaal na Waplęwo; nu gaan bomen domineren, variërend van rechttoe-rechtaan productiebos tot een oerbos gelijkend resultaat van minimaal beheer. Onnodig te zeggen, dat flora en fauna hier door vele zeldzame soorten vertegenwoordigd zijn. Het onbetwist hoogtepunt van deze etappe is het natuurreservaat Las Warmiński, dat in de volle lengte doorlopen wordt. Pal daarop komt de liefhebber van moderne volkswoningbouw aan zijn trekken: de E11 loopt drie kilometer langs een drukke verkeersweg door de nieuwbouw van Olsztyn, voordat het oude centrum wordt bereikt.

Brodnica (geel) - Tama Brodzka (7 km) - Bachotek (13 km) - Jezioro Zbiczno - Leśniczówka Rytebłota (23 km) (overnachting mogelijk te Ciche op 2 km) - Górale - Wonka (39 km) - Ostrowite - station Ostrowite - Osetno - Łakorek (50 km; overnachting in Ciche op 4 km)) - kruispunt met groene route - Sluzka - Skarlin - Lekarty - Gryźliny - Radomno (73 km) - Katarzynki - Iława (85 km) - Szałkowo (91 km) - Tynwałd (99 km) - Frednowy - Wiewiórka - Samborowo (112 km) (blauw) - Turznica - Gruda - Naprom - Pietrzwald (129 km) - Wysoka Wies (132 km) - Dylewo - Marcinkowo - Samin - Grunwald (156 km) - Ulnowo - Lubianek - Sitno - Waplęwo - station Waplęwo (zwart) - afslag naar Maróz (183 km; overnachting in Maróz op 1 km) - Żelazno (geel) - Łynski Mlyn (groen) - Orłowo - Likusy - Brzezno Łyńskie (203 km) - Kurki - Las Warminski - Rus - Bartazek - Jaroty (232 km) - Olsztyn (237 km).

Olstyn - Kętrzyn (137 km)

Kaarten: N-34-77/78, N-34-65/66, N-34-67/68 en N-34-69/70. Op deze kaarten wordt de E11 niet met name genoemd, maar de onderliggende routes zijn ingetekend in de kleur waarmee ze in het veld gemarkeerd zijn (gele markering wordt op de kaart met paars weergegeven). Uitzondering: het gedeelte van Lidzbark Warmiński tot Kętrzyn is niet op de desbetreffende kaarten aangegeven. Wel kan men de route vanaf Reszel blauw gemarkeerd op een uitgave van PPWK/Copernicus vinden.^[10]

Olsztyn leent zich door zijn historische centrum (tot 1945 maakte de stad alonder de naam Allenstein deel uit van Oost-Pruisen) voor een langer verblijf. De E11, nu met de rode markering van het Copernicuspad, verlaat de stad in het Noorden onder een torenhoog treinviaduct en volgt opnieuw de rivier de Lyna door oeverbossen. Hier heeft de buitensport van Olsztyn een hoge vlucht genomen; op de andere oever zijn tal van boomklimtuinen zichtbaar en een circuit voor quads en gemotoriseerde mountain bikes is soms hoorbaar. Deze stadsdrukte houdt op bij de Most Smętka, een brug ruim voor het dorp Dywity (dat op afstand wordt gepasseerd). De E11 biedt hier een 30 km lange boswandeling tot Swobodna. Dan gaat het de open velden rond het pilgrimsdorp Głotowo door tot in het stadje Dobre Miasto, een van de vele plaatsen met een door de Ridders van de Duitse Orde gebouwde kerk.

Na Dobre Miasto volgen enige kilometers langs een tamelijk drukke verkeersweg, tot een kilometer voorbij Kunik. Hier gaan de E11 en het rood gemarkeerde Copernicuspad rechtsaf over een smalle asfaltweg naar het bisschoppelijk paleis bij Smolajny. Na een kronkel over het kerkelijk terrein steekt de rode markering een andere asfaltweg over en leidt dan duidelijk zichtbaar rechtuit het open terrein in, waar zij zich verliest in een moeras. Men kan de route vele kilometers verderop terugvinden door over de laatste asfaltweg naar het Oosten te lopen, het dorp Smolajny te doorkruisen en ongeveer 5 kilometer langs de drukke weg 51 naar het Noordoosten te lopen. Bij een grote parkeerplaats met speelterrein duikt de route in noordelijke richting het bos in. Nu volgt een eenzaam stuk door bossen en poesjta door het ontvolkte Wróblik en langs het kleine Nowosady naar Pilnik, een buitenwijk van Lidzbark Warmiński.

Precies 19 km na de kerk van Dobre Miasto bereikt de route over de Ulica Wiejska het begin van het uitgestrekte centrum van Lidzbark Warmiński. De rode markering van het Copernicuspad slaat hier linksaf; de torens van de stad lokken recht vooruit; maar de E11 begint hier naar rechts aan een zwart gemarkeerde, 6 km lange omweg door het dal van de Lyna die de hoogtepunten van de stad grotendeels overslaat. Het lijkt aantrekkelijker linea recta onderdak te zoeken in het centrum en de volgende ochtend ruim de tijd te nemen voor een bezoek aan de vele kerken en burchten van de Duitse Orde, het museum in het kasteel en de zwart gemarkeerde omweg daarbij mee te nemen. De omvang van het stadscentrum verraadt dat het hier om een hoofdstad van de Ridders van de Duitse Orde gaat, maar het Rode Leger heeft hier in 1945 danig huisgehouden en het is, ondanks de bouw van een groot aantal betonnen flatgebouwen midden tussen de eeuwenoude monumenten, niet gelukt de stad niueuw leven in te blazen.

Station Lidzbark Warmiński is het beginpunt van de blauw gemarkeerde route die de E11 nu tot Kętrzyn volgt, een afstand van 69 km. De eerste kilometers voeren langs een militaire begraafplaats uit de Eerste Wereldoorlog en dan, min of meer recht naar het Oosten, door akkers en weilanden naar het klooster van Stoczek Klasztorny (Warmiński), dat voor pelgrims en andere wandelaars een slaapkamer gereed houdt. Via de verspreide boerderijen van Stoczek leidt de blauwe markering naar Kiwity en, langs een verrassend rustige verkeersweg, door Rokitnik. Even voor een groot hotel slaat de route rechts een zandweg in naar het dorp Sulowo. Steeds tussen akkers en weilanden door wordt Bisztynek bereikt, een stadje dat sinds de deportatie van de Duitse bevolking in 1946 een kwijnend bestaan leidt.

De E11 verlaat, nog steeds blauw gemarkeerd, Bisztynek over een oude spoordijk die door dicht bos naar het Noordoosten gaat. Na 4 km slaat de route een zandweg in die min of meer parallel aan het oude spoor loopt naar Nowa Wieś Reszelska en, inmiddels geasfalteerd, het station van Sątopy-Samulewo. De E11 steekt een verkeersweg over, passeert rechtuit een wijkje met woningblokjes, draait naar rechts in een vooroorlogse buurtschap en komt dan uit opeen met boerengeriefhout overwoekerde oud karrenspoor. Na een kilometer struinen wordt bij een brug een verkeersweg bereikt. Die volgt de route naar links, langs Troksy, Biel en Czarnowiec naar Reszel, een stadje dat toeristen weet te trekken met zijn historische centrum, kerk en kasteel uit de tijd van de Duitse Orde, en een uitgebreid culinair aanbod.

Reszel uit gaat het bijna 2 km over een oud spoortracee, en dan een zandweg rechtsaf richting Święta Lipka, een populair bedevaartsoord aan de Jacobsweg van Litouwen naar Spanje. Na de drukte van deze trekpleister zoekt de E11 de stilte van het bos op en loopt noordwaarts, dan met een scherpe bocht naar het Oosten over een oude spoordijk achterlangs Pieckowo. Korte tijd wordt een asfaltweg gevolgd en dan opnieuw het oude spoor totdat de route de woningblokken van het industriedorp Smokowo passeert. Over de toegangsweg van het dorp gaat het verder naar Biedaszki en, langs een drukke verkeersweg, naar Kętrzyn. Dit is een levendige stad die niet alleen teert op zijn historische architectuur uit de riddertijd en later eeuwen, maar ook de functie van streekcentrum vervult.

Olsztyn (rood) - Os Wojska - Braswald - Barkweda - Strusiolandia (18 km) - Cerkiewnik - L. Chmury - Swobodna - Głotowo (32 km) - Dobre Miasto (37 km) - Kunik - Smolajny - Wróblik - Nowosady - Pilnik - Lidzbark Warmiński (62/68 km) (blauw) - Sarnowo - Stoczek Klasztorny (Warmiński) (80 km) - Kiwity (85 km) - Rokitnik (88 km; hotel op 1 km) - Sulowo - Bisztynek (94 km) - Nowa Wieś Reszelska - Sątopy-Samulewo - Troksy - Biel - Czarnowiec - Reszel (114 km) - Święta Lipka (121 km) - Pieckowo - Smokowo - Biedaszki - Kętrzyn (137 km).

Kętrzyn - Gołdap (118 km)

Kaarten: N-34-67/68 en N-34-69/70. Op deze kaarten wordt de E11 niet met name genoemd, maar de onderliggende routes zijn ingetekend in de kleur waarmee ze in het veld gemarkeerd zijn (gele markering wordt op de kaart met paars weergegeven). Wel kan men de route vanaf Kętrzyn blauw gemarkeerd op een uitgave van PPWK/Copernicus vinden.^[10]

Kętrzyn is een langgerekte stad en het treinstation ligt ongeveer in het midden, ten zuiden van het centrum. De stad herbergt diverse monumenten uit de riddertijd van de Duitse Orde en geldt als een touristische trekpleister. Er zijn dan ook talrijke hotels en andere logiesgelegenheden, waaronder een jeugdherberg, hostel Aria en "hotelik" Zajazd Pod Zamkiem, een beetje verscholen naast het kasteel bij het station (110 złoty per kamer). De blauw gemarkeerde route loopt om het kasteel heen, steekt een drukke weg met gescheiden rijbanen over en volgt de even drukke weg 593 de stad uit. Meteen na een kruising met een stilgelegde spoorbaan slaat de route linksaf naar en doorheen het dorp Karolewo. Kort na een oude begraafplaats verlaat de route de asfaltweg om rechtsaf een stenige veldweg in te slaan. Deze voert na een bocht naar links het dorpje Czerniki in, langs een agroturystik. Nog voor het centrum is bereikt, gaat het rechts over een hobbelige weg de velden in, later het bos in en om het meer J. Siercze langs een vakantieoord met tennisbanen slingerend door nu eens statige, dan weer weelderige loofbossen tot een asfaltweg wordt bereikt. Aan de overzijde is de ingang van een voormalig hoofdkwartier van Adolf Hitler (hij heeft er tenminste dertien laten aanleggen). Niet alleen is het terrein tegen betaling van 15 złoty te bezichtigen (voor 80 złoty gaat er een gids mee); je kunt er ook slapen in het voormalige hotel voor SS- en SD-officieren, in sobere kamers voor 80 (1-p.), 120 (2-p.) en 170 (3-p.) złoty. Op het terrein zijn naast vele vervallen of opgeblazen bunkers enkele kiosken en restaurants aanwezig. De Duitse naam van de streek, Goerlitz, is in het Pools verbasterd tot Gierłoz, maar de oude naam Wolfsschanze voor de eigenljke vesting wordt steeds gangbaarder.

Officieel loopt de nog steeds goed gemarkeerde route nu over de smalle asfaltweg naar het oosten verder, maar het is veiliger om even terug te lopen, dus tegenover de entree van de Wolfsschanze weer het bospad in en rechtuit tot je op een betonplatenweg stuit. Die volg je naar links tot je ter hoogte van een onduidelijk houten bouwwerk (een schaapskooi in gebruik als overdekte picknicklaats?) toch weer op de asfaltweg uitkomt. Je bent nu het bos uit en passeert aan je linkerhand Park Miniatur Warmii I Mazur dat a la Madurodam een aantal ridderburchten en andere monumentale gebouwen uit de omgeving in miniatuur uitstalt (entree 20 złoty). Voor kinderen worden hier allerlei activiteiten georganiseerd die iets met het thema oorlog te maken hebben.

De route slaat in het dorpje Parcz linksaf, verlaat de asfaltweg bij de spoorbaan en volgt naar rechts geruime tijd een zandweg, eerst door landbouwgronden, dan vele kilometers slingerend door loofbossen. Het einde van de blauwe route wordt met een duideljke stip aangegeven; hier kies je de rode route naar links (er loopt ook een blauwe fietsroute mee). Door open velden bereik je Radzieje waar een winkel en bankjes een alternatief bieden voor de hier niet meer aanwezige horeca (vroeger was er een pension dat nog op oudere kaarten staat aangegeven). De rode route heeft inmiddels een scherpe bocht naar rechts gemaakt, dus teruglopend uit het dorp ga je schuin links weer een zandweg tussen akkers op. Die brengt je eerst naar Łabapa en vervolgens naar de entree van het dorp Sztynort Duża, de geboorteplaats van de Duitse schrijfster Marion Graefin von Doenhoff die veel heeft betekend voor de verbetering van de Duits-Poolse verhoudingen na de Tweede Wereldoorlog. Een gedeelte van haar geboortehuis (de Doenhoffs behoorden tot de hoogste adel van Oost-Pruisen en het huis verdient de naam paleis) is in min of meer vervallen toestand in gebruik, onder andere als pensionat en café-restaurant. Ertegenover zijn tal van op de watersport gerichte bedrijven en terreinen te vinden.

Dat watersport hier centraal staat, zal niet verbazen, want de nu zwart gemarkeerde route loopt, na enkele kilometers door bos, over een smalle landtong tussen twee gedeelten van de uitgestrekte Oost-Mazurische merengordel. Dat betekent niet alleen 8 km asfalt met langs zoevende zware personenauto's die een aanhanger met een boot trekken, maar ook schilderachtige doorkijkjes op het water, zowel naar links als naar rechts. Er zijn diverse slaapgelegenheden voor de kleine beurs, zoals pokoje (huurkamers) en een agroturystik. Uiteindelijk bereik je het dorp Harsz, waar diverse pokoje worden aangeboden. Volg je de zwarte route op het eerste kruispunt meteen naar links, dan vind je in Stara Skola een pensionat (75-130 złoty per persoon) waar de Poolse uitbaatster vloeiend Engels en Frans en minder vloeiend Duits spreekt.

In Harsz volgt de route de asfaltweg langs het meer, maar even buiten het dorp slaat ze linksaf een veldweg in en na 1 km rechtuit een overwoekerd graspad dat door drassig terrein naar een eenzaam huis leidt. Hier gaat het rechtsaf een veldweg op naar een kleine installatie en enkele huizen. Even verderop slaat de route opnieuw linksaf het hoge gras in; de markering brengt je naar Róg, vanwaar je rechtsaf een onverharde, later smalle asfaltweg terug naar de hoofdweg door de dorpen kiest. De hoofdweg brengt je naar links langs een luxe hotel naar Ogonki, dat logies in alle prijsklassen biedt. In Ogonki sla je opnieuw linksaf en langs een drukke weg bereik je enkele winkels. Sla hier voldoende in, want de eerstkomende 40 km zul je geen winkel of horeca meer tegenkomen.

In Ogonki verruil de E11 de zwarte markering voor blauwe, die scherp rechtsaf in de Ulica Sckolá begint. Al snel bereik je op een voormalige spoordam een uitgestrekt bosgebied, waar een van de meest avontuurlijke delen van de E11 ligt. Niet alleen wijkt de blauwe markering in het terrein zichtbaar af van wat op de beide detailkaarten staat ingetekend, maar bovendien houdt de blauwe markering bij een splitsing op het oude spoortracee op. Blijf je hier de spoordam volgen, dan zie je resten van markering waaruit niet valt op te maken of het hier om de wandelroute gaat, dan wel om een blauwe fietsroute of blauwe aanwijzingen voor houthakkers. Na verloop van tijd raakt de dam steeds meer overwoekerd en tenslotte leidt een klein paadje je naar links omlaag op een bosweg die parallel aan het tracee verloopt en even verder uitkomt op een andere zandweg (te herkennen aan het feit dat hij naar rechts met een grote boog over een viaduct over de oude spoorbaan gaat). Deze zandweg volg je naar links om een driesprong te bereiken waar de blauwe wandelroute van links komt en zich erbij voegt. Rechtuit is de wandelroute nu goed te volgen over een afstand van ruim 2 km, maar pas op: na de laatste (verse) markering sta je binnen enkele meters kniediep in het water van een ondergelopen vallei. Heb je toevallig een bootje bij je en kun je de aanvallen van twee zwanen pareren, dan kun je rechtuit varen en midden in de vallei rechtsaf slaan, om de route over anderhalve kilometer terug naar het westen te vervolgen; hier krabbel je op een punt waar markering ontbreekt de tegenoverliggende oever op en loop je rechtuit tot je weer op de spoordam bent. Zonder boot zul je evenwel een kilometer terug moeten lopen naar een brede zandweg die je nu naar links volgt over nog eens een kilometer. Uiteindelijk maakt de weg een ruime bocht naar links en kruist de oude spoorbaan. Hier sla je linksaf en op de spoordam vind je na circa 500 meter de blauwe markering van de wandelroute terug.

De E11 en de blauwe wandelroute blijven nu op de spoordam tot bij een grote bunker die daar in de Tweede Wereldoorlog door Himmler is neergezet bij wijze van hoofdkwartier. Een kilometer verderop bereik je de entree en enkele flats van het stadje Pozezdrze. De route slaat echter linksaf en volgt over ruim 4 km een rustige asfaltweg. Kort na de bushalte van Przytuly volgt de E11 de blauwe markering rechtsaf een weg met kinderhoofdjes op, eerst tussen velden, dan het bos in en tenslotte op geringe afstand van een meer aan de rechterhand. Via de verspreide huizen van Wilkus kom je in Jasienczyk. Hier kun je overnachten in een van de kampeerhuisjes van camping Aneta (140 zloty per huisje); bar, restaurant en kampwinkel zijn alleen in het hoogseizoen geopend. Loop je de bosweg verder af, dan bereik je een asfaltweg die je rechtsaf met een brug over een uitloper van het meer en bij Jasieniec brengt. Hier verlaat de E11 de blauwe markering. Op een kruispunt neem je naar links de groen gemarkeerde asfaltweg (dus niet de groen gemarkeerde fietsroute die een half verharde bosweg inslaat) naar Zabinki (logies mogelijk in "noclegi").

In Zabinki wijkt de markering af van wat er op de kaarten staat en slaat een halfverharde weg naar rechts in die tussen de velden door loopt, steeds begroeider en drassiger wordt en een meertje passeert. Tenslotte kom je bij Diable Góra (waar ooit Hitler's luchtafweergeschut stond) uit op een brede verharde weg. Die volg je naar rechts en meteen daarop naar links, tussen een kapotte picknickbank en natuurreservaat Brodi door. In weerwil van afslagen gaat de route nu steeds rechtuit, opnieuw over een overwoekerd bospad tot je tenslotte op een brede grintweg uitkomt. Op een splitsing (waar de Jacobsweg naar rechts gaat), slaat de groene route met de E11 linksaf en volgt over bijna 4 km de wegwijzers naar Czerwony Dwór. Onverwacht gaat het dan toch weer rechtsaf naar het kleine natuurreservaat Lipowy Jar en het Pilwag-meer, en dan met een boog weer terug naar de asfaltweg. Die bereik je bij Lesny Zakatek, een voormalige jeugdherberg die nu voor opleidingen wordt gebruikt. Hier slaat de E11 rechtsaf en passeert even verderop het jachthuis Lesny Zakatek 2, de enige plek in het bos waar je kunt overnachten (tel. 49609052850; 70 zloty p.p. voor slapen met avondbrood en ontbijt). Naar Czerwony Dwór zelf is het nu nog een kleine 2 km.

In het dorp houd je bij de bushalte rechts aan (links zijn twee winkeltjes); buiten het dorp gekomen op een halverharde weg sla je na anderhalve kilometer linksaf naar Olszanka. Opnieuw wijkt de markering af van wat er op de kaarten staat: de route slaat even rechtsaf en tegenover een boshuis linksaf naar het dorpje Zawady Oleckie. Aquí en el cruce girar a la izquierda y 2 km más adelante se llega a un agroturystik y después de otros 2 km el pueblo de Jablonowo con una tienda y una parada de autobús. El marcador verde te lleva fuera del pueblo por un camino que pronto se vuelve exuberante y cubierto de maleza entre los campos y a través del bosque. Si pierde la marca aquí, es mejor caminar hacia el este a lo largo de los campos de maíz en el bosque; con un poco de suerte acabarás en el pueblo de Golubie Wezewskie. A lo largo de Szeska Góra (montaña de Szeszki) se llega al pueblo de Szeszki y otros caminos forestales lo llevan a Wilkasy. Aquí se sigue la carretera asfaltada a la izquierda; en una bifurcación en carreteras asfaltadas, gire a la izquierda nuevamente y al final del pueblo de Kamionki gire a la derecha. Ahora sigue una ruta larga y hermosa sobre las colinas más altas de Mazurie; se llega a los 300 m de altitud. Al final de esta amplia carretera semi pavimentada se encuentra la ciudad goldap. Los grandes planes de expansión aseguran que llegue al centro de la ciudad con varios sinuosos sobre las carreteras de acceso y alrededor de las entradas y salidas. En la que quizás sea la plaza central más grande de Europa, encontrará [www.UzdrowiskoGoldap.pl información turística] donde puede reservar alojamiento en todos los rangos de precios y utilizar Internet de forma gratuita. En Goldap hay supermercados, restaurantes y un gran complejo deportivo con piscinas y sauna.

Kętrzyn - Karolewo - Czerniki (5 km) - Gierłoz / Wolfsschanze (10 km) - Parcz - 3 km después de Parcz (rojo) - Pilwa - Radzieje (20 km) - Łabapa - Sztynort (28 km) (negro) - Sklodowo (32 km) - Col. Harsz (33 km) - Harsz (36 km) - Róg - Ogonki (44 km) (azul) - Pozezdrze (51 km) - Sapieniec - Przytuli - Wilkus - Przerwanki - Jasieńczyk (alojamiento en cabaña de camping Aneta, 62 km) - Przerwanski (64 km) - Jasieniec (65 km) (es posible pasar la noche en Jeziorowski, 2 km) (verde) - Żabinki (66 km) - Diable Góra - Rogonie - Lesny Zakarek (82 km) - Czerwony Dwór - L.Olszanka - agroturystika Jablonowo 18 (91 km) - Jablonowo - Golubie Wężewskie - Wilkasy - Kamionki - Pietrasze - Suczki - Osiedłe - gołdap (118km).

Gołdap - Lituania (165 km)

Después gołdap la ruta atraviesa la reserva natural Puszcza Romincka y la provincia montañosa Podlaskie; a menudo a través de áreas protegidas o desprotegidas con una hermosa naturaleza. En verano, el clima es aproximadamente el mismo que en los Países Bajos y Flandes (aunque con menos lluvia); en invierno hace mucho más frío. En la Puszcza Romincka puedes elegir entre una variante verde y una roja. Tarjetas: N-34-69 / 70 y N-34-71 / 72; solo para la variante verde de. que se describe a continuación gołdap a Stanczyki también N-34-57 / 58. En la información turística de Goldap se vende un mapa detallado 1: 40.000 del Parque Krajobrazowy Puszczy Rominckiej, que muestra la ruta roja y verde de Goldap a Stanczyki. También es útil el mapa "La tierra de las cinco ciudades", 1: 160.000, que muestra la ubicación de muchas opciones de alojamiento.

En Gołdap, abastecerse lo suficiente, porque ahora no encontrará una tienda en 50 km si sigue la ruta verde. Esta ruta, que todavía lleva la E11, toma la segunda a la derecha en la plaza principal de Gołdap y sigue 5 km por la bastante transitada carretera 651. Una ruta roja a pie se une a ella en las afueras de la ciudad. Después de atravesar un antiguo viaducto ferroviario, puede elegir entre la ruta a pie marcada en rojo a la derecha (más allá de la antigua estación de Botkuny) u otro kilómetro más por la 651 con la ruta verde. La ruta verde que la E11 ya sigue desde Jasieniec ahora recorre aproximadamente 25 kilómetros a través de bosques solitarios cerca de la frontera rusa (exclave Kaliningrado, Koningsbergen) para terminar en Stanczyki después de un total de 31 kilómetros.

En una curva de la carretera 651 a la derecha en Jurkiszki (agroturystik), la ruta verde continúa recto hacia el bosque, cruza dos veces un sendero azul y, 4 km después de Jurkiszki, en el solar 103, cambia la carretera semi-pavimentada por un bosque. camino a la derecha. Después de más de 2 km se llega a otra carretera semi-asfaltada que sigue la E11 hacia la izquierda para girar a la derecha en una zona pantanosa. Después de un tiempo, esta pista forestal termina en una bifurcación de tres en una pequeña carretera pavimentada con adoquines que hace dos curvas a la izquierda. Preste mucha atención a la señalización, porque si pierde el giro a la derecha, entrará a Rusia dentro de los 600 m, sin ninguna advertencia más que una señal oxidada de derecho de paso con un signo de exclamación. Así que gire a la derecha en el camino de tierra; la ruta todavía está bien señalizada a pesar de los muchos sinuosos y la vegetación a veces exuberante. Finalmente, 24 km después de Jurkiszki, la E11 cruza la carretera 651 (un kilómetro a la derecha hay una parada de autobús) y se convierte en un ancho camino de tierra. Después de un kilómetro y medio, la señalización verde gira a la derecha dos veces, por un camino forestal descuidado que, otro kilómetro y medio más adelante, conduce bajo un viaducto al aparcamiento de un antiguo "Talbruecke" de los ferrocarriles prusianos. Los rusos rompieron y se llevaron los rieles en 1945, y después de eso, toda Prusia Oriental fue entregada a Polonia, por lo que los trenes prusianos u otros ya no circulan aquí. El viaducto ferroviario tiene el nombre de ser el más alto de Polonia, pero eso probablemente sea una vieja fama: el más alto de Prusia Oriental, sí, es posible, pero en el sur de Polonia definitivamente puedes encontrar viaductos más altos en las montañas, que son también están todavía en uso.

Los puentes de Stańczyki

La ruta roja elige un camino pedregoso a través de la aldea de Botkuny. Se adentra en el bosque, se mantiene a la izquierda antes de un antiguo viaducto y luego viene a caminar sobre la presa del antiguo ferrocarril. Pronto estarás encima de un viaducto ferroviario apenas reconocible con peligrosos abismos a ambos lados (miras las copas de los árboles). La ruta roja continúa siguiendo la pista hasta un punto sin balizar donde hace un giro brusco a la izquierda hacia otra carretera semi-asfaltada. Esto lo llevará al pueblo de Galwiecie (si pierde esta salida, el ferrocarril lo llevará a la carretera 651 y tendrá que caminar de regreso a la izquierda). En Galwiecie (parada de autobús) la ruta cruza la carretera 651 de frente y serpentea entre el asentamiento del pueblo y las ruinas de las dependencias de una casa solariega restaurada hasta una carretera semi-pavimentada que atraviesa el campo. Con una gran curva se llega de nuevo al antiguo ferrocarril, 4 km después de Galwiecie; un poco más lejos está Pluszkiejmy (parada de autobús). Ahora siga la vía del tren a la izquierda hasta llegar a una bifurcación debajo de un viaducto. Aquí gire a la izquierda en la vía férrea baja y siga recto por la carretera asfaltada hacia Budwiecie. A la entrada de esta aldea, la ruta roja toma un camino forestal a la derecha, que termina en un cruce en T después de 4 km. Aquí eliges el camino de la derecha y sales del bosque entre unas fincas. En un segundo cruce en T, gire a la izquierda hacia Bludzie Wielkie. Con una ruta en bicicleta marcada en rojo se llega a Zabojady, donde se mantiene a la izquierda hacia Będziszewo. Ahora siga algunos caminos sinuosos a través del bosque, después de lo cual llegará a la carretera 651 en Bląkały (tienda, parada de autobús). Unos cientos de metros a la derecha en la carretera 651 encontrará el antiguo ferrocarril. Primero, la ruta roja discurre paralela a ésta por una carretera asfaltada; luego sobre una alta orilla cubierta de hierba de un arroyo hasta 2 km después de Bląkały se pueden ver los puentes de Stańczykach. Los puentes de Stanczyki son una atracción regional que requiere una tarifa de entrada (0,50 € por persona) para caminar sobre ellos. La ruta roja gira a la derecha y en menos de un kilómetro se llega a la posada. Zajazd Bialy Dwor (habitación con 2 comidas 73 zoty) en Stańczyki. Junto a él hay un agroturystik y tras un péndulo cuesta arriba la ruta roja sobre el asfalto llega al aparcamiento del antiguo viaducto ferroviario.

Desde el aparcamiento, la E11, ahora marcada en rojo, asciende hasta la antigua vía del tren para seguir a la derecha durante un kilómetro y medio. Luego siga un ángulo recto a la derecha y un camino de tierra hasta el pueblo de Maciejowięta (agroturystik). A la izquierda por el pueblo y de nuevo a la izquierda después del pueblo, de regreso al antiguo ferrocarril. De vuelta en el ferrocarril, pasa junto a piedras conmemorativas que recuerdan al pueblo desaparecido de Golubben. Finalmente se llega al pueblo de Poblędzie, siempre en línea recta por la carretera semi-asfaltada. A estas alturas habrás cruzado una importante frontera histórica: la antigua Prusia con la antigua Rusia. Y eso se puede ver en la arquitectura: de repente hay granjas de madera y el paisaje parece lituano en lugar de alemán. A través del pueblo, la E11 se encuentra con una ruta amarilla y la ruta ciclista R65 en un cruce; aquí se siguen los tres caminos a la derecha hasta un cruce. Aquí la E11 deja la ruta roja (y la ruta ciclista R65) para girar a la derecha con la marca amarilla (y la ruta ciclista R68). La ruta ciclista vuelve a girar pronto a la derecha, pero la marca amarilla toma la E11 a través de la aldea de Klajpedka hasta la aldea de Klajpeda. En la capilla del pueblo se toma la carretera asfaltada a la izquierda pasando una parada de autobús y antes del agroturystik se gira a la derecha por una carretera semi-pavimentada hacia y a través de la aldea de Dziadówek. Después de la subida por el pueblo se llega a una bifurcación de tres donde comienza una ruta negra y una roja (indicada por un punto grueso). El mapa N-34-69 / 70 indica incorrectamente que el E11 seguiría la ruta negra; en realidad sigue la ruta amarilla y roja de la derecha. Menos de 200 m más adelante, la vía amarilla se bifurca a la izquierda; la E11 ahora sigue la ruta roja hacia el sur y se eleva abruptamente entre los edificios dispersos de Dzierwany hasta un cruce con un bar con un gran jardín. Nuevamente el E11 cambia de color; ahora sigue la ruta azul durante 2 km a la izquierda hasta un cruce en T donde también aparece una marca verde.

En este punto, puede girar a la izquierda después de 1 km para llegar al primer agroturystiken de Smolniki (Goscienny Jaćwing también incluye excursionistas durante la noche; habitación con dos comidas 75 zoty), o después de otro segundo kilómetro (más allá de la iglesia y dos cementerios) una parada de autobús, una tienda y algunas casas con habitaciones para alquilar.

Sin embargo, el E11 gira a la derecha en la bifurcación tres y ahora sigue las marcas verdes durante los siguientes 28 km. Los primeros 2 km también siguen un sendero educativo con paneles informativos trilingües sobre el área, que consiste en una naturaleza virgen rara con bosques ricos en colinas empinadas a lo largo de varios lagos. Después de la señal 9, la E11 gira a la derecha en un camino de tierra para cruzar el pueblo extendido de Udziejek después de otros 3 km por un camino asfaltado. Aquí pasa un agroturystik que sin duda le irá bien con los niños. Al final del pueblo la E11 gira a la derecha en un camino semi-pavimentado que conduce a algunas fincas en otro camino semi-pavimentado. Aquí no hay suficientes marcas, pero la intención es que sigas la marca azul a la izquierda aquí hasta que vuelvas a ver la marca verde: Entre una casa y sus dependencias se llega a un camino de carromatos cubierto de maleza entre los campos, que desemboca en un valle romántico lleno de flores y hierba alta. La pista es apenas visible aquí; manténgase a la izquierda del valle hasta que vea nuevamente las marcas en los árboles. Luego lo lleva por un camino en la orilla de un lago hasta Góra Zamkowa, donde también se encuentran las marcas negras y amarillas. Aquí gire a la izquierda hasta el gran agrturystik Czajewszczyzna. En el cruce, las demás rutas están señalizadas, pero las verdes (y por tanto la E11) no; sin embargo, gire a la derecha y siga el sendero educativo que pasa por dos lagos hasta Kazimierówka (dos agroturystiken). A través de una carretera asfaltada se llega al pueblo de Jeleniewo con su impresionante iglesia de madera grande y alta.

En Jeleniewo (a la izquierda) hay dos agroturystiken y si cruzas la carretera 655 para mirar más de cerca la iglesia, encontrarás a tu derecha, al otro lado del parque, una tienda y un snack bar. Aquí la E11 vuelve a cruzar la carretera 655 y sigue recto entre la escuela y el banco hacia una calle residencial. Después de las últimas casas encontrará marcas verdes; la ruta va directamente a una pista de carros. La ruta probablemente se ha desorganizado aquí como resultado de una consolidación territorial, porque los mapas aquí no se corresponden con la realidad. Ahora diríjase hacia el oeste tanto como sea posible hasta que encuentre una carretera asfaltada de norte a sur y sígala hacia la izquierda (hacia el sur). Finalmente, encontrará algunas marcas verdes en una carretera asfaltada más grande y una parada de autobús, pero no está claro a dónde lo señala. Es mejor tomar la carretera más grande a la izquierda (hacia el este) hasta pasar el letrero con el nombre del lugar "Jeleniewo". En una curva de la carretera se gira a la derecha por un camino ancho de tierra. Si lo sigue, encontrará la marca verde nuevamente después de una intersección de tres vías; sígalo a la izquierda para encontrar la carretera 655 en el pueblo de Prudziszki. En el pueblo se alquilan habitaciones (pokoje) y en el lado sur hay una cafetería y una tienda.

Prudzyszki se presta para una visita de un día a la gran ciudad. Suwałki con su amplia arquitectura neoclásica. En la tienda de Prudzyszki hay una parada de autobús donde un autobús ocasional a la gran ciudad Suwałki se detiene. Es mejor pasar la noche en el pueblo, tomar un autobús temprano a la ciudad y regresar a primera hora de la tarde. En la dirección opuesta, las conexiones de autobús son significativamente peores y el alojamiento en Suwałki también es caro.

Después de la tienda en Prudzyszki, el green marcado como E11 gira en diagonal a la izquierda en un camino semi-pavimentado, entre edificios dispersos a través del bosque. Después de 4 km, la señalización verde le llevará a la concurrida carretera 8, que cruza la recta E11 (¡cuidado!). Aquí comienza una ruta marcada en negro que toma la E11 hasta Stary Folwark, alternando bosque y terreno abierto. Inicialmente la ruta se dobla lentamente a la izquierda a través del bosque, luego llega a un lago en área abierta donde la marca negra casi desaparece. La ruta aquí hace un amplio arco alrededor del lago, en el sentido de las agujas del reloj hasta Osinki. Aquí gira a la izquierda dos veces en ángulo recto y nuevamente hacia un bosque con escasas marcas. Luego, la ruta atraviesa una pradera forestal, vuelve a entrar en el bosque y pierde la señalización por completo. Menos de mil metros después de la pradera forestal, la E11 gira a la derecha dos veces (si miras de cerca, encontrarás una marca negra en un árbol escondido, que parece indicar que deberías haber venido de otro lado). Camina ahora hacia el este por un camino ancho de tierra hasta que la marca negra, después de más de 1 km, gira repentinamente a la izquierda en un camino forestal. Este corre a través de un lago; si no puede continuar aquí, vuelva al camino de tierra y sígalo hasta un cruce. Aquí vas directamente a un camino forestal cubierto de maleza. Después de una curva hacia la izquierda, la marca se agrega desde el lado izquierdo.

Siga este camino rural, que entretanto ha emergido del bosque, hasta un cruce de ferrocarril. Cruce la vía férrea (2 trenes de pasajeros por día; es el enlace internacional de Polonia con los países bálticos y San Petersburgo) y sígala en la dirección en la que vino. Ahora es mejor seguir la carretera a la izquierda hasta llegar a una carretera asfaltada con una parada de autobús y el letrero con el nombre del lugar "Lipniak". Sobre el asfalto se camina a la derecha hasta justo en el pueblo de Nowa Wies, donde habría un hotel. Las escasas marcas aquí lo llevan a la izquierda hacia un camino de campo, que se convierte en un camino de carros cubierto de maleza entre los campos. Después de unos 2 km llegará a una señal para Wigierski Park Narodowy. Siga el camino semi-pavimentado a la derecha; un poco más adelante comienza una excelente señalización que conduce por la E11 hasta el pueblo de Tartak (2 agroturystiks). Siga el marcador negro y después de otro kilómetro llegará a Stary Folwark, un centro de deportes acuáticos que ofrece alojamiento en todos los rangos de precios, así como tienda, snack bar y restaurante. Stary Folwark tiene excelentes conexiones de autobús en la carretera principal con Suwałki.

Sin embargo, la E11 cambia la vía negra por un tramo corto por la carretera principal, a la izquierda, sobre un puente, y después de otros 300 metros pasan algunas casas. Ahora la E11 con una ruta marcada en verde gira a la derecha hacia Magdalenowo (agroturystik), Wigry (hotel, pokoje y monasterio barroco a unos cientos de metros de la ruta), la península de Rosocharty Róg con alojamiento económico y Kolajewo (pokoje). Después de la última casa, la E11 sube por un sendero forestal hasta una entrada al Parque Wigierski Narodowy y un cruce de rutas de senderismo. Aquí la E11 toma la ruta azul a la izquierda, hasta Mackówa Ruda; en un banco de picnic, gire a la derecha hacia la aldea de Wysoki Most (agroturystik).

Aquí la E11 sigue recto por una carretera asfaltada que atraviesa campo abierto, pero a los 700 metros gira a la izquierda por una pista forestal semiardurada. Si pasa por el bosque en otra zona agrícola, se encontrará con un letrero con el nombre de un lugar "Wysoki Most", aunque no hay un puente a la vista (la mayoría significa puente). Ahora siga las marcas azules en caminos semi-pavimentados a través de los pueblos de Buda Ruska y Jeziorki, hasta que después de un trozo de bosque, de repente aparece una gran iglesia. El marcador ahora se sumerge en un patio cerca de una casa; Para evitar dificultades con los residentes, es mejor caminar de frente hasta una carretera asfaltada y seguirla a la izquierda, hasta llegar al pueblo alargado de Karolin y atravesarlo. En un punto al final del pueblo donde no hay señalización, la E11 gira a la derecha en una amplia calzada semi pavimentada. Más adelante, también sin marcas, se gira a la izquierda y luego a la derecha hacia el bosque; también se puede salir de la carretera semi-asfaltada hacia una carretera asfaltada y seguir esta última hacia la izquierda hasta ver de nuevo la señalización en el bosque (ahora hay que seguirla hacia la derecha). En el bosque, el marcador te defrauda de nuevo; en un cruce hay que seguir un camino forestal semi-asfaltado a la izquierda hasta haber pasado casi por completo por Wiersnik. Aquí, la marca azul señala el camino hacia un prado e inmediatamente después de llegar a Giby encontrará un agroturystik a su izquierda donde a la gente le gusta hablar inglés.

El E11 sigue siendo el marcador azul a través de esta parte sur de Giby. Después de aproximadamente un kilómetro pasa entre dos agroturystiken. Poco antes de la carretera principal 16, la ruta gira a la izquierda para llegar a un puente en la carretera pasando unas casas. El centro de Giby comienza sobre el puente con tiendas, restaurantes, una parada de autobús y más alojamientos, pero la E11 ahora se vuelve roja marcada en la carretera asfaltada a Zelwa. Después de 1 km se pasa Campercamp que, al contrario de su nombre, también permite dormir en una tienda de campaña o en habitaciones. La E11 sigue el asfalto hasta su final y luego gira a la izquierda para llegar al extenso pueblo de Zelwa por una amplia carretera semi pavimentada. También aquí están agrturystiken.

La ruta se ha cambiado en la parada de autobús con un refugio en Zelwa. ¿Todavía indica el mapa que la ruta roja gira a la derecha aquí? las marcas ahora siguen el asfalto más allá del pueblo. En una curva de la carretera, la señalización sigue recto, con una pista de carros cubierta de maleza a lo largo de una reserva natural protegida hacia el bosque. Luego sigue una pista a través del bosque, a una distancia paralela a la carretera; dada la escasez de marcas, se necesita un buen sentido de la orientación para llegar a Berzniki (la tranquila carretera asfaltada que atraviesa Wigrance y Dubowo (agroturystik) ofrece una buena alternativa). En Berzniki hay una notable iglesia de madera; además hay una tienda y dos agroturystiken.

La E11 sale de Berzniki hacia el noroeste pasando un cementerio de guerra que recuerda una victoria de los polacos sobre los lituanos en 1920. Es tentador tomar la carretera asfaltada hacia Ogrodniki, pero esa no es la intención; la E11 gira a la derecha un camino más tarde (falta marcada) y llega a la carretera internacional 16 por Polkoty y Dworczysko, la E11 la cruza en línea recta, eligiendo una carretera pedregosa semi-pavimentada. En lo que podría llamarse un solo cementerio, las marcas indican que la ruta roja gira a la izquierda, pero una ruta negra gira a la derecha. Se supone que esa marca negra guiará los últimos nueve kilómetros del E11, pero no tiene éxito. En un trozo de bosque, no solo desaparece la señalización, sino todo rastro de camino transitable, por lo que no queda otra opción que buscar la carretera 16 en un camino semi-asfaltado a la derecha y seguirla a la izquierda hasta la paso fronterizo a 3 km de Ogrodniki (aquí puede encontrar la marca negra). Tanto Lituania como Polonia pertenecen al espacio Schengen y a la Unión Europea; por lo que no hay más controles fronterizos, lo que visiblemente ha matado a muchos bares. Puedes cambiar dinero allí. Este cruce fronterizo es el término oficial de la E11. Hay un restaurante de motel y al otro lado de la frontera en Lituania sigue siendo un hotel.

Variante marcada en verde: gołdap (verde) - Jurkiszky (6 km) - Hajnówek - Blędziski - Stanczyki (33 km). Variante marcada en rojo: gołdap (rojo) - Botkuny - Galwiecje (10 km) - Pluszkiejmy (14 km) - Budwiecie - Bląkały - Stanczyki (33 km). Siguiente: Stanczyki (rojo) - Maciejowieta (36 km de gołdap) - Pobłedzjie (amarillo) - Klajpedka - Klajpeda (49 km) - Dziadówek (rojo) - Dzierwany (azul) - cruce de tres vías (55 km) (1 km Smolniki) (verde) - Udziejek (60 km) - Czairwszczyzna ( 65 km) - Kazimierówka (69 km) - Jeleniewo (70 km) - Prudziszki (79 km) - Intersección con la autopista 8 (= E67) (negra) - Osinki - Lipniak - Nowa Wies (95 km) - Tartak (103 km y 1 km Stary Folwark) (verde) - Magdalenowo (105 km) - Wigry (106 km) - Rosocharty Róg (109 km y 110 km) - Kolajewo (111 km y 112 km) - Węgzał (azul) - Maćkowa Ruda - Wysoki Most (118 km) - Gremzdówska - Jeziorki - Karolin - Wiersnik - Giby (133 km, 134 km, 135 km y 136 km) (rojo) - Zelwa (141 km y 143 km) - Berżniki (150 km) - Dworczysko - J. Szłabinki (negro) - paso fronterizo Ogrodniki (165 km).

¿A Moscú?

Fue un hermoso sueño después de la caída del Muro de Berlín y la disolución del Unión Soviética: una ruta a pie desde los Países Bajos hasta Moscú. Y también podría ser muy fácil: cruce la frontera en Ogrodniki, a través del barroco centro de Vilna, por la naturaleza todavía bastante intacta de los Aukštatijos Nacionalinis Parkas, entre los lagos cercanos al punto de tres países desde Letonia, Lituania y Bielorrusia hasta Novgorod y Moscú, una distancia de unos 500 km. Pero las objeciones organizativas se interponen en el camino entre el sueño y la acción: Lituania, Letonia y Rusia no tienen organizaciones de senderismo que participen en la Asociación Europea de Senderismo, el gestor de las rutas de senderismo europeas. Y así, durante muchos años, el E11 terminará en un puesto fronterizo remoto en lo que una vez se llamó el Bloque Comunista del Este y ahora es el Este de la Unión Europea. Desde 2016 existe una organización de caminos de peregrinación a Santiago de Compostela en Lituania. Algunas secciones de la ruta ahora están marcadas, que no conducen a Vilnius, sino al norte. Las rutas hacia el este ahora están en proceso. Via Druškininkai y Vilnius, entre otros.

pasar la noche

Comunidad

El grupo de caminantes de la E11 es pequeño. en Facebook es una comunidad activa. Entre otras cosas, intenta hacer contactos para la continuación de la ruta a Moscú.

El recorrido de la E11 está registrado en openstreetmap. Los resultados de esto se pueden encontrar en senderos señalizados.

Descripciones de rutas y material cartográfico

Prames encargado por la Asociación Europea de Senderismo: Mapa de senderos europeos de larga distancia; Mapa de Europäischen Fernwanderwege; Carte des Sentiers Européens de Grande Randonnée (2010), mapa y descripción de la EWV y sus rutas, disponible gratuitamente en (es) Prames.com y ERA-EWV-FERP.org

52.05; 11.29